Rönesans ve Reform Işığında Bilim

Rönesans ve Reform Işığında Bilim

“Rönesansın ilk kekeleme anları öyle bir devre rastladı ki Orta Çağ karanlığından uyanmakta olan Avrupa, İslam bilim ve medeniyetine saygı ile bakmaktaydı. Taklidi imkânsız bir örnek karşısında cesaretini kaybeden Batı’nın kolları sarkmaktaydı.”

Fransız matematikçi E.F. Gauter (Guter)’in sözlerinden Avrupa’da rönesans ile ilgili hangi çıkarımlarda bulunabilirsiniz?

Avrupa’da Rönesansın başladığı zaman İslam ve bilim medeniyeti Avrupa’ya göre çok daha ileri ve üstün bir durumdaydı. 

Yüzyıllar boyunca mucitlerin, yaşadıkları dönemin teknolojik yeterliliğinin ilerisinde makineler hayal ettikleri bir gerçektir. Fakat her hayal edilenin yapılamayacağı da bir gerçektir. Şimdi sizden, mucitler gibi günümüz teknolojisiyle henüz yapılamayacak bir ürün tasarlamanız istense bu nasıl bir ürün olurdu?

Günümüz teknolojisi ile yapılamayacak bir ürün tasarlamamız istense, bu icat uçan arabalar olurdu. Günümüzde uçakların uçuyor olmasına rağmen arabalar uçamamaktadır.

Rönesans Döneminin önemli bilim insanlarından olan Leonardo Da Vinci (Leonardo da Vinsi)’nin de aynı sizin gibi döneminin teknolojisiyle hayata geçirilemeyen tasarımları vardı. Günümüzde Leonardo’nun not defterlerini inceleyen biri, önüne çıkan resimleri, yanlarına eklenen notlarla açıklığa kavuşan çizimleri gördüğünde, bunların yüzyılımızın teknolojik gelişmeleriyle doğrudan bağlantılı olduklarını hemen kavrayacaktır.

Aşağıdaki resim, Leonardo’nun uçma makinesi tasarısına göre yapılmış bir örneği gösteriyor.

Aşağıda coğrafi keşiflerin nedenleri ile ilgili açıklamalar yer almaktadır. İnceleyiniz.

Coğrafi Keşiflerin Nedenleri

* Avrupalıların pusulayı öğrenmeleri, gemicilik ve coğrafya bilgilerinin artması,
* Avrupalıların, Doğu ülkelerinin zenginliklerine ulaşabilmek amacıyla yeni ticaret yolları aramaları,
* İstanbul’un fethinden sonra Türklerin, Doğu ticaret yollarına hakim olmaları ve Avrupalıların açık denizlere çıkma ihtiyacı hissetmeleri,
* Avrupa’da değerli madenlerin az bulunmasından dolayı kralların (İspanyol-Portekiz) gemicileri desteklemesi,
*Avrupalıların, Hristiyanlık dinini yaymak istemeleri,
*Avrupalıların dünyayı tanımak istemeleri.

Yeniden doğuş anlamına gelen rönesans, Roma ve Grek kültürlerini canlandırmak amacını taşıyan bir bilim ve sanat hareketidir. Rönesans, hümanizm ile başlar. Hümanizm ise hür ve bağımsız, insana değer veren bireyler yetiştirmeyi hedefler. Bu dönemde edebiyat alanında, Petrarca (Petrark), Dante, Tasso, Boccaccio (Bokaçyo), Machiavelli (Makyavelli), güzel sanatlar alanında ise Leonardo da Vinci, Raffaello (Rafael), Bramante (Bramant), Michelangela (Mikelanj) yetişmiş önemli kişilerdendir.

İyi bir fizikçi olan Leonardo’nun, kuşların havanın itici gücüyle nasıl desteklendiklerini ve anatomist olarak bu güç noktalarını çok iyi bilmesi onun, kanatlar yardımıyla uçabilecek mekanik bir araç yapmasını sağlamıştı.

Uçuş teknolojisinin ortaya çıkmasında, Leonardo’nun katkısı olmuş mudur?

İnsanın uçabileceği konusundan Leonardo Vinci’nin çok çalışmaları ve tasarımları vardır. Bu tasarımlar çok detaylı ve açıklayıcıdır. Daha sonraki yüzyıllarda gelen mucitler, bu tasarımları da dikkate alarak uçuş ile ilgili çalışmalar yapmışlar ve uçuş teknolojileri günümüz seviyesine gelmiştir.

Elinizde imkân olsa toplum düzeninde hangi alanlarda reform yapmak isterdiniz? Niçin?

İmkanım olsa, toplum düzenimizde demokrasi bilinci ve muhalefet yapma alanlarında reformlar yapmak isterim.

Rönesansın getirdiği aydınlık fikirler ve çeşitli alanlarda yapılan çalışmalar, toplum üzerinde olumlu neticeler uyandırdı. 16. yüzyılın başından itibaren papalık, İtalya’nın en güçlü devletlerinden birisi olmuştu. Papalık ve kilise, halktan çeşitli yöntemlerle vergi alıyor ve halk günden güne yoksullaşıyordu. Katolik kilisesinin yaptığı yanlış uygulamalar, dini konularda araştırmalar yapılması gerektiğini ortaya koydu. Latince ve İbranice yazılmış dini kaynaklar
okundu.

Size göre yukarıdaki paragrafta anlatılanlar bilimin gelişmesine katkı sağlamış mıdır? Neden?

Kilisenin yaptığı yanlışlar, İnsanları dini ve bilimsel araştırmalara yönlendirmiş, bunun sonucunda da bir çok bilimsel çalışmalar yapılmıştır. Dinde reform hareketleri de başlamıştır.

Reform hareketleri, Alman ilahiyatçı Martin Luther (Martin Luter) ile başlar. Uzun araştırmalar sonucunda katolikliğin içine düştüğü yanlışlıkları ortaya çıkaran Luther, 1517 yılında özetle şu açıklamaları yapar:

“Tanrı ile kul arasına kimse giremez, günah bağışlama sadece Tanrı’ya aittir, kilise papaz aracılığı ile günah çıkaramaz, bu işi yapan papazlar suçludur.”

Martin Luther’in yaptığı çalışmalar, var olan uygulamaların sorgulanmasında nasıl bir ışık yakmıştır?

Kilisenin otoritesi zayıflamıştır. Günah bağışlama adına halklar sömürülüyordu. Martin Luther’in bu çıkışı Katolik Kilisenin dini inançlarının sorgulanmasına sebep olmuştur.

Rönesansın eğitimde bilimsel yöntemleri uygulamaya imkân tanıması reform hareketlerini nasıl etkilemiş olabilir?

Rönesans reform hareketlerinin hızlanmasına ve daha hızlı yayılmasına sebep olmuştur. Bilimsellik ön plana çıktığı için Katolik kilisenin yaptığı açıklamalar insanlar tarafından tartışılmaya irdelenmeye başlamıştır.

Toplum sorunlarına çözüm bulma çabaları, daha sonraki yüzyıllarda da kendini gösterir. Jean Jacques Rousseau (Jan Jak Ruso)’nun (1712-1778) eserlerinden birindeki kahraman, dinî fikirleri nedeniyle şiddetle eleştirilir. Ayrıca, “Toplumsal Sözleşme” adlı eserinde, toplumun yazılı olmayan bazı kurallarını işler.

Voltaire (Volter), Diderot (Didrot) gibi 19. yüzyıl bilim insanlarının, toplum düzenini sağlamak üzerine yaptıkları çalışmalarda, nelerin etkisinden söz edilebilir? Neden?

Rönesans ve reform hareketlerinin etkisinden bahsedebiliriz. Toplum düzeni ile ilgili tartışmalar, uyanma o dönemde başlamıştır. Özgür düşünce ortaya çıkmıştır.

Rönesans ve reform hareketlerinin yol açtığı özgür düşünce, bilim ve teknik alanında gelişmelere ortam hazırladı. Makinelerde buharın kullanımı, kömür ve demir sektörünü etkiledi. Taşımacılık alanında, deniz yolları ve kara yollarında teknik gelişmelerden yararlanıldı. Dokumacılığın gelişmesi ve petrol ile elektrik gibi yeni enerji kaynaklarının kullanımı insanlık için büyük bir adım oldu.

Hadi Paylaş!