Türk toplumbilimcisi ve düşünürü (İstanbul, 1877-Neuchâtel, 1948). Mahmut Celalettin Paşa ile Abdülhamit II’nin kız kardeşi Seniha Sultan’ın oğlu olan Prens Sabahattin, babası ve kardeşi Lutfullah ile birlikte, 1899’da Paris’e kaçarak Abdülhamit II’ye karşı jöntürklerle birleşti. Le Play okulunun ve Fransız toplum bilimcisi Edmond Demolins’nin etkisi altında kalan Prens Sabahattin “adem-i merke- ziyet”i ve “şahsi teşebbüs”ü savundu. Ona göre asıl sorun, Abdülhamit II’yi devirmek değil, Doğulu toplum tipinden Batılı toplum tipine geçmekti; “iştiraki” toplumların ilerleyemeyeceğine ve bunların baskı altında yaşamak zorunda olduklarına inanıyor, bu nedenle Türk çocuklarının “şahsi teşebbüs” anlayışına göre eğitilmeleri gerektiğini söylüyordu. İkinci Meşrutiyet’ten sonra İstanbul’a dönen Prens Sabahattin bu kez İttihat ve Terakki Cemiyeti’yle anlaşmazlığa düşünce, Avrupa’ya gitmek zorunda kaldı. 1919’da İstanbul’a geldi ama 1920’de yeniden Avrupa’ya döndü. Avrupa’da bulunduğu sırada, Türkiye’de Osmanlı sülalesinden olanların yurt dışına çıkarılmasıyla ilgili yasa kabul edildiğinden, bir daha Türkiye’ye dönemedi. İsviçre’ye yerleşti ve orada öldü (kemikleri 1952’de yurda getirildi).
Prens Sabahattin
Prens Sabahattin’in çeşitli dergilerde çıkan yazılan dışında, Türkiye Nasıl Kurtarılabilir? (1911) adlı bir yapıtı vardır.
Son Yorumlar