İnsan Hakları Alanındaki Gelişmeler Nelerdir? Yirminci yüzyılda insan haklan alanında en önemli gelişme, bireyin ulusal hukuk öznesi olmasının yanında, yavaş yavaş uluslararası hukuk öznesi durumuna gelmeye başlamasıdır. İkinci Dünya Savaşınından sonra çıkan acı sonuç, insanın değerini, insanlar ve uluslar arasındaki eşitliği reddeden ideolojinin, yeniden ortaya çıkmaması için, insan haklarına saygılı bir sistemin kurulması zorunlu görülmüştür. […]
Yargıçların Denetimi Nasıl Yapılmalıdır? Anayasadaki Yargıç Denetimi, Yargıçların denetimi, bağımsızlıklarını zedelemeden yapılması gereken bir denetimdir. Genellikle bu denetim, yürütmenin dışında oluşturulan bir kuruluşa verilir. Eğer yargıçların yönetsel açıdan denetimi, Adalet Bakanlığına veriliyorsa, bu durumda yönetsel denetimin, yargıcın bağımsızlığını etkilemeyecek bir biçimde düzenlenmesine, yürütmenin elinde bir baskı aracı olmamasına özen gösterilmelidir. Özellikle bu düzenleme, yürütmenin yargıya […]
Yargıç Güvencesi Nedir? Yargıçların bağımsızlığının gerçekleşmesi, yargıçlara kişisel güvencenin sağlanmasını da gerektirir. Yargıç güvencesi, yargılama görevinin her türlü baskıdan uzak olarak yerine getirmesi amacını da güder. Yargıç güvencesi, yargıca sağlanmış bir ayrıcalık değildir; görevin gereğidir. Bunda da kamu yaran vardır. Yargıç güvencesi de, yargıç bağımsızlığı gibi, yine Anayasa tarafından ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiştir. 1982 Anayasası, […]
Mahkemelerin Bağımsızlığı Nedir? Mahkemelerin bağımsızlığı ile yargıçların bağımsızlığı deyimleri eşanlamlı deyimlerdir. Çoğu kez biri diğerinin yerine kullanılır. Yargıçların bağımsızlığı, yargıçların gerek yasama, gerek yürütme karşısında bağımsız oldukları, her ne nedenle olursa olsun, bu organların yargıçlara emir veremeyecekleri anlamına gelir. Anayasaya göre, 1961 Anayasasında olduğu gibi, Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır (madde 9). […]
Yargının Özellikleri Nelerdir? Yargı, 1924 Anayasasından farklı olarak, hem 1961, hem de 1982 Anayasaları tarafından ayrıntılı bir biçimde düzenlenmiştir. 1961 Anayasasının başlıca özelliklerinden biri, yargı organının bağımsızlığına büyük özen göstermiş olmasıdır. Bu yaklaşım, ilke olarak 1982 Anayasası ile de korunmuştur. Anayasa, Cumhuriyetin temel organlarından olan yargıya, yasama ve yürütme gibi ayrı bir bölüm ayırmıştır. Anayasanın […]
Meclisle Cumhurbaşkanı Arasındaki İlişkiler Nelerdir? Meclisle, Cumhurbaşkanı arasındaki ilişkiler çok sınırlıdır. Cumhurbaşkanının, Meclisle teması az olmakla birlikte, Anayasanın Cumhurbaşkanına tanıdığı, Cumhurbaşkanı ile Meclisi karşı karşıya getiren iki önemli yetki vardır. Bunlardan biri, Meclis seçimlerinin yenilenmesine karar vermek, diğeri de Meclisce kabul edilen kanunları, yeniden görüşülmek üzere, geri göndermektir. Parlamenter rejimde, yürütme ile yasama arasında bir […]
Meclisle Bakanlar Kurulu Arasındaki ilişki (yürütme ve yasama organı), Parlamenter sistemde, Meclis ile Yürütme arasındaki ilişkiler, Bakanlar Kurulu aracılığı ile yürütülür. Bakanlar Kurulunun ülke için saptadığı iç ve dış politikayı Meclise sunması ve güvenoyu alması, programını gerçekleştirebilmek için, Meclis aracılığı ile gerekli yasaları çıkarması, yapacağı harcamalar için, Meclisten yetki alması gerekir. Bütün bunlar, Meclis ile […]
Milli Güvenlik Kurulu Nedir? Milli Güvenlik Kurulu, Anayasal bir kuruluştur. Bu Kurulun anayasal duruma gelmesi 1961 Anayasası ile olmuştur. Ulusal güvenlik alanında politikanın oluşturulmasında ve eşgüdümün sağlanmasında Hükümete yardımcı olan MGK, Cumhurbaşkanının başkanlığında, Başbakan, Genel Kurmay Başkanı, İçişleri, Dışişleri Bakanları, Milli Savunma, Kara, Hava ve Deniz Kuvvetleri Komutanları ve Jandarma Genel Komutanından kurulur, Yapısından da […]
Başkomutanlık ve Genel Kurmay Başkanlığı ve Hükumet ile İlişkisi Nasıldır? Anayasa, Kurtuluş Savaşından beri benimsenmiş olan geleneği sürdürmüş ve Başkomutanlık, TBMMeclisinin manevi varlığından ayrılmaz kuralını korumuştur. Yine Anayasaya göre, Başkomutanlık Cumhurbaşkanı tarafından temsil olunur(madde 117). Bu kurallar, 1924 ve 1961 Anayasalarında da aynen yer almıştır. Başkomutanlığı Meclisin manevi varlığından ayırmayan bir düzenlemede, bir yürütme görevi […]
Sıkıyönetim Nasıl İlan Edilir? Nasıl Uygulanır? Görev ve Yetkileri Nelerdir? Sıkıyönetim, bazı hak ve özgürlüklerin kısıtlandığı, ya da durdurulduğu, kolluk görev yetkilerinin askeri makamlara geçtiği, bazı suçluların yargılanmasının askeri yargıda yapıldığı, olağanüstü bir yönetim biçimidir. Sıkıyönetim, anayasal ve yasal bir düzendir. Sıkıyönetimin, tüm görev ve yetkileri yasa ile belirlenmiştir. Anayasanın 122. maddesine göre, Anayasanın tanıdığı […]
Son Yorumlar