Türk halkbilimcisi (Gemerek, 1924). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdikten (1945) sonra Folklor kürsüsünde Pertev Nailî Boratav’ın asistanı olan İlhan Başgöz, bu kürsünün kaldırılması üzerine, bir süre liselerde edebiyat öğretmenliği yaptı; ardından da A.B.D’nde Indiana Üniversitesi Asya Araştırmaları Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. Başlıca yapıtları şunlardır: Doğu Anadolu’da […]
Türk halkbilimcisi (Safranbolu, 1906). İstanbul Lisesi’ni (1926),Darülelhan’ı ve Konservatuvar’ı bitirdikten(1930) sonra, Ankara Radyosu’nda halk müziği uzmanı olarak çalışan (1940) ve Karabük Belediye Başkanlığı yapan (1942-1947) Sadi Yaver Ataman, İstanbul Radyosu’nda uzun yıllar halk müziği yayınlarını yönetti. Başlıca yapıtları şunlardır: Safranbolu Düğünleri, Oyun ve Türküleri (1936); Halk Sazları ve Yerli Musikiciler (1938); Halk Türkülerinde ve Oyunlarında […]
Türk yazarı ve halkbilimcisi (Sivas, 1909-Eskişehir, 1979). İzmir İlköğretmen Okulu’nu bitirdikten (1930) sonra Merzifon’da ilkokul öğretmeni olarak çalışan Vehbi Cem Aşkun, Gazi Eğitim Enstitüsü’nü bitirerek ortaokul ve lise öğretmenliğine geçti (1938). Uzun yıllar Eskişehir Atatürk Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Başlıca yapıtları şunlardır: Merzifon Şairleri (1937); Sivas Folkloru (2 cilt, 1941-1943); Âşık Ruhsatı (1945); Sivas Şairleri […]
Bir ülke ya da belirli bir bölge halkına ilişkin maddi ve manevi alandaki kültür ürünlerini konu edinen, bunları kendine özgü yöntemlerle derleyen, sınıflandıran, çözümleyen, yorumlayan bilim dalı (folklor da denir). Oldukça geniş bir bilim dalı olan halkbilim, İngilizcede ve Fransızcada “folklore”, Almancadaysa“ Volkskunde” terimleriyle belirtilir. Türkçeye de girmiş olan folklor sözcüğü, 1846 yılında İngiliz j.W. […]
Sinir sistemi bedenin karın kesiminde bulunan (Hyponearincı) ve ağızları embriyo barsak açıklığından (blastopor) başlayarak oluşan (Protostomia] sölomlu çokhücreliler dalı (Annelida). Halkalısolucanların bedenleri, birbirini izleyen bölütlere ayrılmıştır. Örtenekleri, dıştan içe doğru, dış deri, yuvarlak kaslar, uzunlamasına kaslar ve enine eğik kaslardan oluşur. Uzun olan sindirim borusunun iki açıklığı (ağız ve anüs] vardır; solunum deriyle ya da […]
Türk romancısı ve öykücüsü (Girit. 1890-İzmir, 1973). Asıl adı Cevat Şakir Kabaağaçlı’dır. Büyükada mahalle mektebine gittiği sırada İngilizce dersleri de alan Cevat Şakir(Halikarnas Balıkçısı), hazırlık sınıfını direk geçerek girdiği Robert Kolej’i bitirdi (1904). Denizci olmak istemesine karşın, ailesinin ısrarıyla üniversiteyi İngiltere’de, Oxford Üniversitesinin Yakın Çağlar Tarihi Bölümü’nde tamamladı (1908). Daha Robert Kolej’deyken okuma ve çeviri […]
İslam peygamberi Hz. Muhammed’in kendinden sonraki temsilcisinin (halife) makamına ve görevine verilen ad. Hz. Muhammed’den sonra gelen ilk dört halifeye (Ebubekir, Ömer, Osman, Ali) Hülefa-i Raşidin denir. Hz. Muhammed’in ölümünden sonra onun en yakın arkadaşı olan ve erkekler arasında Müslümanlığı ilk kabul eden Ebubekir, halife olarak seçilince, peygamberin ölümüyle sarsıntı geçiren Arap toplumunu, aldığı etkili […]
Çok zengin çeşitleri bulunan Uşak halılarının iki ana tipi vardır; Madalyonlu Uşak halıları; Yıldızlı Uşak halıları. Madalyonlu Uşak halılarında örnek (ana motif), ortada büyük bir madalyon ile kenarlarda parça madalyonlardan ya da madalyonların çeşitli biçimde sıralanmasından oluşur. Halının ortasında her zaman tam bir madalyon yer alır. Yıldızlı Uşak halılarındaysa, zeminde koyu renkli yıldız motifleri görülür. […]
Anadolu halılarının klasik biçimleri yanında, tamamen farklı bir görünümü olan Osmanlı Saray halılarında, tüm Osmanlı sanat kollarında yer alan doğalcı yaprak ve çiçek dekoru kendini gösterir. Öbür Türk halılarından farklı olarak Osmanlı Saray halıları Sine düğümü (İran düğümü) ile dokunmuştur: Desenler çok ince ve zengin olduğu için, bu halıların dokunmasında uçları birbirine daha yakın olan […]
Süsleme ya da soğuktan koruma amacıyla, duvarlara gerilmek için dokunan duvar halıları, tezgâhta ya da elde dokunur. En eski örnek Presentation de la vierge’dir (XIV. yy.). Aynı dönemde Paris’te Nicolas Bataille’m yönetiminde Apokalypsis gerçekleştirilmiştir (1376-1400). XIV. yy’de Brugge, Brüksel, Anvers gibi merkezlerde kurulan tezgâhlara siparişler verilmeye başlanmıştır. Bu siparişlerin arasında Papa’nm Brüksel’e ısmarladığı, Raffaello’nun Havarilerin […]
Son Yorumlar