Omurgalıların ve bazı omurgasızların (halkalısolucanlar) kanlarındaki alyuvarlarda rastlanan kırmızı pigment. Hemoglobin, bir kan yuvarları proteini (globin) ve organometalik bir çekirdekten (4 hem molekülü) oluşmuş bir organo-mineral bileşiktir. Kimyasal yapısı, porfirinik çekirdek denilen bir tetrapirol oluşturmak için dört pirol çekirdeğinin bir araya gelmesine denk düşer. Bu çekirdeğin Fe2+ ya da Fe3+ halindeki bir demir atomunu bağlama […]
Kanamalarla kendini gösteren ve erkek çocuklarına kadınlar tarafından geçirilen kalıtımsal bir aile hastalığı. İlk olarak 1793’te Westfalen’de saptanan ve betimlenen hemofili, kan pıhtılaşmasının ölçülmesi hekimlikte gündelik bir inceleme yöntemi haline geldikten sonra, birçok araştırmaya konu oldu. Hemofiliye yakalanmış hastalardaki kanamaların, kandaki bazı maddelerin eksikliğinden dolayı pıhtılaşmanın çok yavaş gerçekleşmesinden kaynaklandığı fark edilmiştir. İki çeşit hemofili […]
Atom numarası Z=2, atom ağırlığı M= 4,0026 ve simgesi He olan element. 1868’de j.janssen’in bir Güneş fışkırmasının tayf incelemesini yaparken bulduğu, Lockyer ve Frankland’in bu olaya dayanarak adlandırdığı helyum (Yunancada helios güneş anlamına gelir), soy gazlar kümesinde yer alır; öbür gazlardan farkı, bunların en dış tabakalarında 8 elektron bulunurken, helyumunkinin 2 elektronla dolmuş olmasıdır. Helyum, […]
Finlandiya körfezinin kıyısında yer alan Helsinki (490 000 nüf.; 1992), deniz tarafından bir takımadayla çevrilidir; düzensiz bir yanmada üstünde yer alır ve birçok adayı kaplar, 1550’de burada, Finlandiya körfezinin ticaret merkezini oluşturmak isteyen kral Gustaf Vasa’nın fermanıyla kurulmuştur. Önce bir deniz limanı, ardından kale olan Helsinki, 1809’da Rusların eline düşmüş, 1902’d.e Turku’nun yerine, Finlandiya büyük […]
Havada asılı durması ve ilerlemesi, rotor denilen bir ya da birkaç motorun harekete geçirdiği bir döner kanat sistemiyle sağlanan uçan taşıt. Döner kanatlı araçlar içinde helikopteri, otojir’den ayrı düşünmek gerekir. Otojirin yükselişi, herhangi bir motorla çalıştırılmayan bir döner kanat tertibatı tarafından sağlanır; araç ilerleyince, bu düzenek, hava direncinin etkisiyle kendiliğinden dönmeye başlar. İtme gücünü pervane […]
Alman fizikçisi (Würzburg, 1901- Münih, 1976). Bir profesörün oğlu olan Werner Heisenberg, yükseköğrenimini Münih ve Göttingen üniversitelerinde bütünledikten sonra, 1923’te doktora tezini savundu. Önce Göttingen’de Max Born’un asistanı oldu, 1926’da Kopenhag’da Niels Bohr’un yönetimindeki enstitüde üç yıl süreyle görev yaptı, 1927’de Leipzig Üniversitesi’nde profesörlüğe atandı, 1932’de kuvanta mekaniğiyle ilgili çalışmalarıyla Nobel Fizik Ödülünü aldı. 1942’de […]
Germania imparatoru (Goslar, 1050- Liege, 1106). Babası Heinrich III’ün sağlığında Germania kralı seçilen (1052) Heinrich IV, babası öldüğünde ancak altı yaşındaydı, annesi Agnes, daha sonra da Köln ve Bremen başpiskoposları, 1065’e kadar naipliği üstlendiler. Bu arada, Alman prensleri ve bazı yüksek rütbeli papazlar, bu durumu sarsmak ve birtakım ayrıcalıklar elde etmek için Heinrich IV un […]
Alman ozanı (Düsseldorf, 1797-Paris, 1856). Yahudi bir ailenin çocuğu olan Heinrich Heine’nin eğitiminde annesinin büyük etkisi oldu. Müziksever ve ince duygulu bir kadın olan annesi, onu Düsseldorf’daki Fransız lisesine verdi. Liseyi bitirdikten sonra, Hamburg’da bankacılık yapan amcasının yanında çalışmaya başladı, ardından, Bonn’da ve Göttingen’de hukuk öğrenimi gördü. 1825’de hukuk doktoru oldu, avukatlık yapmak üzere Hamburg’a yerleşti […]
Alman felsefecisi (Messkirch, 1889-Messkirch, 1976). Tanrıbilim ve felsefe öğrenimi gördükten sonra 1914’te doktora tezini (Psikolojizmde Yargı Kuramı) yayımlayan Martin Heidegger, 1923’te Marburg’da profesör oldu, 1927’de temel yapıtı olan Sein und Zeit’ı (Varlık ve Zaman) yayımladı,1928’de Freiburg im Breisgau’da Husserl’in yerini aldı, 1929’da da Kant und das Problem der Metaphysik’i (Kant ve Metafizik Sorunu) çıkardı. 1933’te siyasal […]
Hegel Kimdir? Felsefi Görüşleri ve Başlıca Eserleri Nelerdir? Alman felsefecisi (Stuttgart, 1770- Berlin, 1831). İlk ve orta öğrenimini Stuttgart’ta yaptıktan sonra Tübingen Hıristiyan Üniversitesinde okuyan Hegel, Schelling ve Hölderlin’le dostluk kurdu. 1793’ten 1800’e kadar önce Bern’de, daha sonra da Frankfurt’ta eğitmen olarak çalıştı. Bu arada bol bol Fransızca gazeteler okuyor, Kant’ın felsefesini öğrenmeye çalışıyordu, hatta özellikle […]
Son Yorumlar