Kapitalizm, üretim araçlarının, bu araçları ellerinde bulunduranlara gelir sağladığı, onlara iktisadi etkinliği yönlendirme yetkisi verdiği, gelirlerinin bir bölümünün yeni üretim araçlarının alımına ayrıldığı iktisadi ve toplumsal rejim. Kapitalizm sözcüğü Kari Marx’tan sonra ortaya çıkmıştır. Marx, kapitalist rejimi, kökenleri Rönesans’a, hatta daha geriye uzanan, büyük gelişmesini XVIII. yy. sonunda gerçekleştiren bir tarihsel olgudan hareket ederek inceledi. […]
Yeniçeri Ocağı, Sözcük anlamıyla “yeni asker” demek olan Yeniçeri ocağı, Edirne’nin fethinden sonra kurularak, önce Ahiliğe, sonra da Bektaşi tarikatına bağlandı. Yeniçeri ocağı ortalara, ortalar da oda lara bölünmüştü. Her odanın bir koğuşu, yemekhanesi ve subay odaları vardı, ayrıca nişan adı verilen bir simgesi bulunmaktaydı. Ocağa gelen Ace- mioğlanlarm adları, künyeleri ve eşkalleri kütüğe yazılırdı. Bu […]
Kapıkulu Ocakları, Osmanlı İmparatorluğunda padişahın korunmasını ve hizmetini üstlenmiş bir çeşit hassa ordusu. Kapıkulu ocaklarının askerleri, özellikle Balkan ülkelerinden getirilen ve gerekli biçimde eğitilen devşirme çocuklardan oluşurdu. Kapıkulu piyadeleri ve Kapıkulu süvarileri olmak üzere iki bölüme ayrılmışlardı.Kapıkulu piyadeleri, Yeniçeriler, Cebeciler, Topçular, Toparaba cilan, Humbaracılar, Lağımcılar, Sakalar ve Acemioğlanlar; Kapıkulu süvarileriyse Sipah, Silahtar, Sağ ulufeciler, Sol […]
Kapet sülalesi, Fransa’da 987’den 1328’e kadar hüküm süren krallık sülalesi. Karolenj sülalesinden sonra tahta geçen Kapetler (ya da Capetler), Karolenj sülalesinin son üyesinin ölümü üstüne HuguesCapet’nin kral olmasıyla (987) Fransa tahtını ele geçirmişlerdi. Babadan oğula geçen bir sülale kuran Kapetler, erkek çocuğun, babasının sağlığında tahta ortak edilmesini sağlayarak, krallık yetkisinin aile içinde babadan oğula geçmesi kuralını […]
Uzun ömürlü papatyanın kömeç biçimindeki çiçek durumunun kesiti. Kapalı tohumlular, tohumlu bitkiler dalının alt dallarından biri. Kapalı tohumlular, açık tohumlular ve Gnetaceae ile birlikte çiçekli bitkileri oluştururlar. Kapalı tohumlularda tohumlar ve yumurtacıklar meyve yaprakları tarafından oluşturulan kapalı bir kılıf içinde gelişirler. Çiçeğin belirgin özelliği, kısalmış bir dala benzemesidir; bu dal üstünde dışardan içeriye doğru önce […]
Güney Afrika Cumhuriyeti’nin yasama başkenti (1 900 000 nüf.; 1992). Afrika’nın ikinci yerleşme bölgesi olan Kap (Capetovvn ya da Kaapstad da denir) Afrika kıtasının Avrupa’ya en uzak ucunda (güney ucu) kurulmuş olmasına karşın, halkı Avrupalı kökenli olan en eski sömürgedir. 1497’de Hindistan’a doğru yol alan Vasco da Gama tarafmdan adı konuncaya kadar, Fırtınalar Burnu diye […]
Bir akarsuyun kireçtaşlı ya da kum taşlı tortullar gibi oluşumlarda oyarak oluşturduğu derin ve dar boğaz. Genellikle su etkisinin başlangıç noktası olan bir toprak kırığı, zamanla sular tarafından genişletilir ya da derinleştirilir. Kanyonun girinti çıkıntılar çizerek ilerlemesi, kırılma çizgisinin izlediği çeşitli doğrultuların sonucudur. Kanyonların yamaçları genellikle sarptır, çünkü kayaçlarm geçirgen olması, her tür sellenmeyi ortadan […]
Kanton, Güney Çin’in en önemli kenti ve en büyük limanı (yaklaşık 4 milyon nüf.). Kuang Tung eyaletinin merkezi olan Kanton kentinin çince adı Kuang Çou ya da Guangzhou’dur, ama admı kuruluşundaki bir efsaneden aldığı “Keçiler Kenti” (Yang Çeng) olarak da bilinir. Kanton’un, Çin’in uygarlık ve tarihinde çok önemli ve özgün bir yeri vardır. Hızla, Güney […]
Kant sonrası felsefeciler sözü, Kant’ m sistemindeki bazı güçlükleri çözmeye çalışarak bu felsefecinin belli sınırlar içinde tutmaya çalıştığı soyut ve kapsayıcı düşüncenin olağanüstü bir biçimde yenilenmesine yol açan Alman felsefecilerini belirtir. Bunların başlıcaları, Batı’da 1790-1830 yıllan arasında son büyük metafizikleri kuran Fichte, Schelling ve Hegel’ dir. Kant felsefesi, bilgi kuramı düzeyinde, bir biçimcilik olarak ortaya […]
Kant, Alman felsefecisi (Königsberg, 1724-Königsberg, 1804). Orta halli bir zanaatçının oğlu olan İmmanuel Kant. Friedrich Koleji’nde öğrenim gördü, 1758’de Königsberg Üniversitesi’nde ders vermeye başladı, 1770’te profesör oldu ve ölümüne kadar da orada kaldı. Yaşamının tümü öğretim ve araştırmayla geçen Kant, eleştiricilik anlayışlımı yaratıcısı olarak tanınır; felsefesine bu ad üç büyük eleştirisinden (salt akim, pratik akhn […]
Son Yorumlar