Milletvekillerinin Ulus Temsilciliği ve Milletvekilliği Yemini Nedir?
Ulus Temsilciliği
Anayasa, 1924 ve 1961 Anayasaları gibi, emirle bağlı vekillik kuramını değil, temsil kuramını benimseyerek, milletvekillerini tüm ulusun temsilcileri saymıştır, (madde. 80). Bunun doğal sonucu, bir milletvekilinin seçmenlerine verdiği sözü tutmaması veya parti değiştirmesi, onun temsilcilik niteliğinde herhangi bir hukuksal değişiklik doğurmamasıdır. Milletvekili, seçildiği andan itibaren ulusu temsil eder. 82 Anayasası ile getirilen, istifa eden milletvekilinin bir başka partiye girmesi veya Bakanlar Kurulunda görev almasını, milletvekilliğinden düşme nedeni sayan kuralı (m. 84) ile Anayasa Mahkemesince temelli kapatılan partinin milletvekillerinin de, milletvekilliğinin sona ereceğini kabul eden kuralını (m. 84/3), milletin temsili kuralı ile bağdaştırmakta güçlük vardır. Bunlar, amacı aşan düzenlemeler olmuştur. Bu düzenleme, Anayasanın 84. maddesinde, 1995 yılında yapılan değişiklik ile Ulus temsilciliği ilkesine uygun bir duruma getirilmiştir.
Milletvekilliği Yemini
Yasama meclislerinde üyelerin andiçme geleneği vardır. Anayasada bu andın içeriği şöyle saptanmıştır: Devletin varlığı ve bağımsızlığını, vatanın ve milletin bölünmez bütünlüğünü, milletin kayıtsız şartsız egemenliğini koruyacağıma; hukukun üstünlüğüne, demokratik ve lâik Cumhuriyete ve Atatürk ilke ve inkılâplarına bağlı kalacağıma; toplumun huzur ve refahı, milli dayanışma ve adalet anlayışı içinde herkesin insan haklarından ve temel hürriyetlerinden yararlanması ülküsünden ve Anayasaya sadakattan ayrılmayacağıma; büyük Türk Milleti önünde, namusum ve şerefim üzerine andiçerim (madde. 81).
Anayasa ile getirilen ve 1961 Anayasasına göre genişletilen and metninde Anayasaya sadakat yer almıştır. Bu, Anayasada öngörülen yönteme uygun olarak, Anayasanın değiştirilemeyeceği açıkça belirtilen maddeleri dışında, Anayasada değişiklik yapılması için milletvekillerinin çaba harcamalarına engel değildir.
Son Yorumlar