Birçok hayvanda bulunan, omurganın uzantısı olan ve gövdenin arka ucunda yer alan, biçim ve kullanımı değişik organ.
Hemen hemen bütün omurgalılarda bulunan bu tek sayıdaki organ, dıştan fark edilmediği zaman bile vardır, yalnız bu durumda, körelmiş ve çevresindeki bölümler tarafından gizlenmiştir.
Memelilerde
Memelilerde kuyruk, çıkıntıları güçlü olan bir dizi omurdan oluşmuştur; daha çok ve daha etküi hareketler yapabilir.
İnsanda ve insansı maymunlarda, kuyruk, kuyruksokumu kemiğiyle (sakrum) eklemlenmiş ve derinin altına gizlenmiş olan, üç ya da dört omurun kaynaşmasıyla ortaya çıkmış kuyruk kemiği adı verilen küçük bir kemikten oluşmuştur. Bununla birlikte, dölüt halinde (yani embriyo gelişmesi sırasında), insan ve büyük maymunların oldukça uzun bir kuyruğu vardır. İn-sanda, çok ender durumlarda kuyruk kemiğinin omurları, erişkinde 10 sm’lik bir kuyruk oluşturur. Böyle bir kuyrukta, kaslar, sinirler ve damarlar bulunabilir. Herhangi bir ırkta ortaya çıkabilen bu anormalliğin kalıtımsal olmadığı sanılır. Maymunların, etçillerin, kemirgenlerin, vb’nin çoğunda tersine, kuyruk uzun, bükülgen ve çok sayıda kaslarla sarılmıştır, kimi kez de Yeni Dünya’nm tutunucu kuyruklu maymunlarındaki gibi bir tutunma organı ve hatta saylarda olduğu gibi etkin bir dokunma organıdır. Bazen kuyruk öyle büyük ve serttir ki, üçüncü bir arka üye yerine geçer; bu sözgelimi kangurularda ve Sibirya sıçrayan tavşanlarında gözlemlenir. Kunduzdaysa büyük, pullu ve yassılaşmıştır, yuvasını yapmada kullandığı killi toprağı dövmesine yarar.
Kuşlarda
Kuşlarda kuyruk, hayvanı uçuş sırasında yönlendirmeye yarayan değişik sayıda tüylerin bağlandığı kuyruk çıkıntısı adı verilen kaslı-bezsi bir yumrudan oluşur. Kuyruk yuvarlaklaşmış, kat kat olmuş, sivrilmiş ya da çatallanmış olabilir. Birçok türde yatay, horozda yukarı doğru kalkmış, sülünde hafifçe eğilmiş, keklikte daha alçalmıştır. Arkeopteriks gibi yeryüzünde ilk ortaya çıkmış olan kuşlarda, kuyruk çıkıntısının yerinde yirmi omurdan oluşmuş gerçek bir kuyruk vardır.
Sürüngenlerde Ve Balıklarda
Sürüngenlerde kuyruk, memelilerde olduğu gibi, kuyruk kemiği omurlarının giderek küçülüp, uzaması sonucu oluşmuştur. Kaplumbağalarda kuyruk körelmiştir, bazı ikiyaşayışlılarm erişkinlerinde yoktur. Genel olarak hareket etmede yararlıdır; ama bukalemunda tutucu ve sarmaşıcıdır. Balıklarda kuyruk bölgesi, gövdenin ve omurganın bir uzantısıdır, birbirine paralel ışınlardan oluşmuş bir yüzgeçle son bulur. Hareket işlevlerinden başka, çoğu kez kütlesi ve hareketlerinin sağladığı enerjiyle bir savunma organı olarak da görev yapar. Çoğu zaman, üstünde bulunan dikenler korkunç bir silah oluşturur.
Alt Yapılı Hayvanlarda
Gerçek anlamda kuyruk yalnızca yukarda sözü edilen dört omurgalı grubunda vardır. Kuyruk olarak adlandırılan çeşitli organlar, eklembacaklılarda, genel olarak ancak gövdenin sırt bölümünün bir uzantısıdır. Halka- lısolucanlarda anüsten öteye uzanan son halkalar ve birçok böceğin karın bölgesini smırlayan,aşırı derecede değişik biçimlerde olabilen uzantılar da böyledir. Eklembacaklılar arasında kuyruğu en gelişmiş olanlar kabuklulardır. Bu hayvanlarda kuyruk, özellikle yüzme organıdır. Kulağakaçanlarda kuyruk kerpeten biçimindedir, akrepte eklemlidir ve bir iğneyle donanmıştır. Su akreplerinde veRanatra larda kuyruk aynı zamanda bir solunum organı oluşturur. Çekirgelerde kılıç gibi yassılaşmış bir lama biçimindedir. Günlük sineklerde (Epheme- ra 1ar) iki ya da üç uzun kılla donanmıştır. Stratiomys kurtçuklarında bir çeşit tepelikle son bulur. Agrion ün kurtçuklarında da kürk görevi yapan lamalarla donanmıştır. Yumuşakçalar ve knidliler dallarından olan hayvanlar kesinlikle kuyruktan yoksundurlar, bazen bu hayvanlarda gözlemlenen değişik uzantılar kuyruk olarak nitelenemez. Çünkü bunun öbür dallarda görülen kuyrukla hiçbir benzerliği yoktur.
Son Yorumlar