Mediciler, İtalya’da ilk kez XV. yy’da adını duyuran büyük aile.
Medici ailesi XV. yy’dan sonra Floransa’nın iktisadi ve siyasal yaşamına egemen oldu. Giovanni di Bicci (1360-1429) ve özellikle Pater Patriae (yurdun babası) olarak anılan oğlu Cosimo de’Medici (1389-1464) son derece bilgili maliyecilerdi ve Medici Şirketi’ni Floransa’mn en önemli ticaret ve bankacılık kuruluşu haline getirdiler. Şubeli şirketler ilkesine güre örgütlenen şirketin merkezi Floransa’ da, şubeleriyse Brugge, Londra, Roma gibi Avrupa’nın başlıca ticaret merkezlerinde bulunuyordu. Her şube, özerk bir şirketti ve sermayesinin büyük bölümü Medici ailesinindi. Bu şubeler her türlü ticaret (ham yün, kumaş, vb.) ve bankacılık hizmetleri yaparlardı.
Mediciler, sanayi kuruluşları (yünlü, ipekli kumaş fabrikaları) da kurdular. Son olarak 1462’de Cosimo, Tolfa şap ticareti tekelini elde etti. Yetkin ve sakınımlı bir kimse olan Cosimo, firmasının başarısıyla Floransa’nm en zengin adamı oldu. Ama torunu Lorenzo il Magnifico’nun (Muhteşem Lorenzo de’Medici, 1449-1492) hesapsız yönetimi ve işten anlamaması şirketin zayıflamasına ve çökmesine yol açtı: 1478’de Brugge ve Londra şubeleri, 1494’te de merkez kapandı. Medicilerin ataları ciompi (1378-1382 arası yönetimi ele geçiren Floransalı işçiler) başkaldırısının öncülerindendi. Halka ve bir kısım tüccar burjuvaziye dayanan Cosimo, 1434’ten ölümüne kadar Floransa yönetiminde söz sahibi oldu. Özellikle dış siyasetle ilgilendi; böylece, Floransa rakibi Venedik’le bağlantısını kesti ve Mediciler ilgilerini Sforzaların yükselişini kolaylaştırdıkları Milano’ya yönelttiler. Lorenzo de’Medici burada da mirasını koruyamadı: Pazzilerin entrikalarına karşı koyabilmek için diktatörce bir güç kullanmaya kalkması genel bir hoşnuzsuzluk yarattı. Oğlu Şanssız Piero (1472-1503) bu siyasetin kurbanı oldu: 1494’te, Fransa’ya olan duygularını bahane ederek karşısına çıkan Savonarola’nm (1452-1498) kışkırtmasıyla ayaklanan kentten kovuldu (İtalya savaşlarının başlangıcı). Medici adı Rönesans’la sıkı sıkıya bağlıdır. Hümanistlere çok iyi davranan Cosimo sanatları ve düşünce dünyasını destekledi. Donatello’ya, Fra Angelico’ya yardımcı oldu, kitaplıklar kurdu. Eflatun düşüncesi onun sayesinde yayıldı. Lorenzo de’ Medici hümanist, yazar ve ozan olduğu halde gerçek anlamda edebiyatçıları bilginleri ve sanatçıları koruyan bir kişi olamadı. Sanat yapıtları sipariş edenler daha çok dostlarıydı. Bunun üstüne Floransalı sanatçılar, kendilerine sanat koruyucuları ve müşteri aramak üzere kenti terk ettiler (sözgelimi, Leonardo da Vinci önce Milano’ya, ardından da Fransa’ya gitti).
Son Yorumlar