Rusya Cumhuriyeti’nde kent (4 9950 nüfus; 1990).
1991 Eylülünde, Rusya Parlamentosu kararıyla adı yeniden Petersburg olmuştur.
Kentin Tarihi
Leningrad 1703’te Petersburg adıyla,Finlandiya körfezinde, Neva kıyılan boyunca bataklık bir bölgede Rus çarı Büyük Petro tarafmdan kuruldu. Çarın, çok sert bir iklimin egemen olduğu bu bölgede yeni bir kent kurması, onun “Batı’ya açılan bir pencere ”ye sahip olma isteğinden kaynaklanıyordu. Uzun yıllar boyunca çalışmalara katılan 40000 kadar işçi yalnızca kenti kurmakla kalmadılar, ayrıca Neva’ya bağlı yarımçember kanallar açarak bataklıkları kuruttular. İsveçlilerin bir saldırısıyla bir ara duran kentin kurulması işlemleri Büyük Petro’nun ölümüne kadar sürdü ve çariçe Anna İvanova döneminde yoğunlaştı; ama, en güzel anıtlar Katerina II yönetimi (1762-1796) sırasında gerçekleştirildi. Çarların Moskova’yı terk etmesiyle birlikte Petersburg, Rus İmparatorluğu’nun başkenti, Avrupa’nın da görkemli merkezlerinden biri oldu. XIX. yy’ın sonunda, ülkenin öbür bölgelerine demiryollarıyla bağlandı; kurulan sanayilerle (özellikle metalürji alanında) gelişti. Düşünsel etkinlikler ve sanayi merkezi olan kent, XX. yy. başında, ülkede sosyalist rejimin yerleşmesine yol açan başlıca olaylara sahne oldu. 1914’te Petrograd adını aldı ve başkent olma işlevini 1918’de Möskova’ya bıraktı; 1924’te de adı yeniden değiştirilerek Leningrad oldu. İkinci Dünya savaşı sırasında Almanlar tarafından kuşatılan Leningrad 900 günlük bir ablukaya karşı direndi ama yarıdan fazlası açlıktan olmak üzere bir milyonun üstünde insan öldü.
Bir Liman Kenti
Rusya’nın Baltık denizine başlıca açılma noktası ve önemli bir askeri üs olan Leningrad limanı, Neva hidroelektrik santralları ve Estonya’da çıkarılan petrolü işleyen rafinerilerle enerji bakımından beslenen kentteki sanayilerin gereksinimlerini de karşılar: Alüminyum metalürjisi; tersaneler; makine sanayileri (televizyon, ev aletleri, takım tezgâhları, tarım aletleri, vb.); kimya sanayileri (sentetik elyaf, boyarmadde, kauçuk, vb.); dokuma sanayileri (yün işçiliği, hazırgiyim, vb.) ve besin sanayileri (Tenteleva, Avtovo, Volkovo Pole,Volodarski, Viborg, Lesnoy gibi banliyölerde yerleşen bu sanayiler kentin merkezine bir metro ağıyla bağlanır).
Kentteki Önemli Yapıtlar
Neva’nın sol kıyısında kurulan eski kent, 1941-1945 yılları arasında yıkıldıktan sonra yeniden onarılan başlıca yapıları da kapsar. Kentin merkezini, Büyük Petro’nun yaptırdığı Petro ve Pavel kalesiyle katedrali ve Katerina II döneminde bitirilen Kışlık Saray (1762, İtalyan mimar Rastrelli’nin yapıtı) oluşturur. Ayrıca Güzel Sanatlar Akademisi (1772), İtalyan mimar Rinaldi’nin Mermer Saray’ı (1785), heykelci Falconet’nin Büyük Petro’nun at üstünde heykeli de gene çariçe Katerina II döneminde gerçekleştirilmiştir. Aleksandr I de Batılı mimarlara başvurarak Aziz Isak Katedrali’ni (1819-1858 yılları arasında Fransız Ricard de Montferrand tarafmdan yapıldı) ve Deniz Borsası’ın (1805) yaptırtmış, Nikolay I de Kışlık Saray’ı çevreleyen genel kurmay amfisi, Mihail Sarayı (1825), sonradan Kirov Tiyatrosu olan saray, Senato Sarayı, vb. yapıtlarla kenti zenginleştirmiştir.
Bütün bu yapıtlara Leningrad halkının gözde gezinti yerlerinden olan Nevski caddesini çevreleyen kilise ve saraylar eklenebilir. Kışlık Saray’da yer alan, Katerina H’nin yaptırdığı Ermitaj Müzesi, dünyanın en zengin tablo koleksiyonlarından birini içerir.
Son Yorumlar