Üst yapılı omurgalılarda, gövdenin alt bölümünde yer alan ve hem omurganın bel bölümüyle, hem de bacaklarla eklemlenen kemik çatı.
Kemik Leğen
Çanak biçiminde olan kemik leğen arkada kuyruk kemiğiyle uzanan kuyruksokumu kemiği ve yanlarda, aralarında eklemlenen ve çatı kaynağını oluşturan iki kalça kemiğinden meydana gelir. Çatı az oynak bir eklemdir.
Kuyruksokumu kemiği birbirleriyle kaynaşmış beş omurdan oluşur; bunu izleyen kuyruk kemiği körelmiş 4-6 omurdan yapılmıştır. Kuyruksokumu kemiğiyle kalça kemikleri arasmdaki eklem, kuyruksokumu kalça bağları ve ileri yaşlarda içine oynaklığını kısıtlayan bağ dokusu tabakaları dolan boşluğu çevreleyen bir kılıfla sıkıca tutturulmuştur. Bu eklemin hareketleri kuyruksokumu kemiği üst ucunun öne ve arkaya doğru eğilmesinden oluşur. Öte yandan, kuyruk kemiğinin ucu ters yönde hareketler yapar. Böylece leğenin çapları değişebilir ve bu, doğum sırasında önemli bir olaydır. Kemik leğen, üst darlık denen bilezik gibi bir oluşumla iki kata ayrılmıştır: Üstteki büyük leğen, alttaki küçük leğen ya da leğen çukuru olarak adlandırılır. Aşağı bölümde leğen, alt darlık olarak adlandırılan, önde çatı kemiği, arkada kirişlerden oluşan bir açıklıkla sınırlıdır.
Yumuşak Leğen
Leğen iskeletinin çeperleri çok sayıda kasla döşenmiştir. Alt açıklığıysa apışarası (perine) olarak adlandırılan geniş bir diyaframla kapanmıştır. Bütün bu yumuşak bölümler iç boyutları küçültürler: En büyük gerekli çap üst darlıkta 12 sm, alt darlıktaysa 11 sm’dir.
Leğen organları kadın ve erkekte sidik torbası, sidik yolu, göden barsağı ve kalınbarsağın leğen bölümünden oluşur; kadında buna dölyolu, dölyatağı, dölyatağı boruları ve yumurtalıklar, erkekteyse prostat, sperma keseleri ve boşaltıcı kanallar eklenir.
Leğen Bozunları Ve Hastalıkları
Genellikle iç organ yaralanmalarıyla birlikte görüldükleri için kırık, çıkık gibi leğendeki travma kökenli bozunlar tehlikelidir. Süreğen hastalıklar arasında kuyruksokumu kalça eklemlerinden başlayan kireçli omurlar arası bağ iltihabı ya da kalça eklemi romatizması (koksartroz) denen ve uyluk kemiğiyle kalça kemiği eklemini sıklıkla tutan yozlaştırıcı eklem romatizması (artroz) gibi bazı romatizma türleri sayılabilir. Leğen, doğuştan ya da gelişim bozuklukları, raşitizm, kemik veremine bağlı bakışımsızlık ya da biçim bozukluklarının yerleşim alanı olabilir. Darlıkların küçülen çapları nedeniyle ortaya çıkan biçim bozuklukları doğumu güçleştirebilir, hatta bazen de olanaksızlaştırır.
Son Yorumlar