Bir çeneklilerin zambakgiller (Liliaceae) ailesinden bitki (Tulipa cinsi). Soğanlı ve otsu bir süs bitkisi olan lalenin yaprakları tam kenarlı, oval ve mızraksıdır. Çiçeklerin parlak renkli, hemen hemen birbirine eşit olan 6 taçyaprağı vardır; erkekorganlar ve yumurtalık çiçeklerin güzelliğini daha da artırır; meyve çok tohumlu, üç köşeli bir kapsüldür.
Doğu’ya Özgü Bitkiler Lale Nasıl Bir Bitkidir?
Anayurdu Güney Avrupa ve Batı Asya bozkırları olan lale çok eskiden Doğu ülkelerinde yetiştirilirdi. Ama daha çok Türklerin XVI. yy’da yeni türler yetiştirmeye başlamalarıyla bu süs bitkileri Avrupa’da büyük ilgi çekti. Çok sayıda melezleştirmeler nedeniyle başlangıçtaki türler artık pek belirgin değildir. Günümüzde lalenin yaklaşık yüz kadar türü bulunur
(Avrupa, Kuzey Afrika ve Asya’da); bu türlerden bazılarının çok kesin bir dağılımı vardır. En çok tanınan tür Tulipa gesneriana’dır; birden fazla çeşidi kapsar. 1607 dolaylarında yaygınlaşan Tulipa clusiana Akdeniz bölgelerinde varlığını sürdürmektedir. Yakındoğu kökenli öbür laleler arasında Tulipa greigii, Tulipa kaufmanniana, Tulipa sprengerivardır. T. fosteriana, T. oculussolis ya da T. silvestris Batı’ya özgü yerel türlerdir. Bu türler birbirlerinden çiçekleri, çiçeklenme tarihleri, soğanlarının görünümü, yapraklarının biçim ve rengi, saplarının boyu ve hatta kokularıyla ayırt edilirler. Çiçeklenme tarihi bahçecilikte aranan niteliklerden biridir; sözgelimi, Tulipa kaufmanniana en erken çiçeklenen türlerden biridir.Bahçecilikte tanınan Mendel ve Tromphe ırkları da erken çiçeklenir; buna karşılık Darwin, Rembrandt ya da Perroquet (papağan cinsi) ırkları geç çiçeklenirler; bu sonuncuların, kolayca tanınmalarına olanak veren, ince ve dar parçalı alaca renkli taçyapraklan vardır. Lale yetiştiriciliği güç değüdir, çünkü laleler soğuktan pek etkilenmeyen, yalnızca klasik ve ölçülü tarım uygulamaları isteyen çok dayanıklı bitküerdir, seyrek olarak hastalanırlar ve bu durumdan pek zarar görmezler. Lale tarımı Hollanda’da oldukça etkilidir, bu ülkede çok çeşitli çaprazlamalarla son derece göz alıcı ve çok pahalı laleler elde edilmektedir.
Son Yorumlar