19 Mayısta Samsun’a çıkan Mustafa Kemal Paşa, ordu müfettişi olarak öncelikle bütün orduyla bağlantıya geçmişti. Kolordu komutanlarına, birliklerin yerlerini ve güçlerini belirleyerek gerekli düzenlemelerin yapılması, değişik yönlerden gelebilecek düşman saldırılarına ve işgallere karşı gerekli önlemlerin alınması, en önemli olarak da komutanların ulusal örgütlenme düşüncesine hazırlanmaları konularında gerekli uyarıda bulunmaktaydı.
Mustafa Kemal Paşa, bütün bunları çok dikkatli bir dille bildiriyor, emir niteliği taşımayan bir öneri üslubu kullanıyordu. Heyeti Temsiliye reisi oluncaya kadar da buna çok dikkat etmişti. Ama o, kurtuluş hareketinin padişaha, İstanbul hükümetlerine karşın yapılması gerektiğim hissettirmeye de özen gösteriyordu. Komutanlara çektiği telgraflardan birinde “Milletin esaretten kurtarılması, egemen ve bağımsız olarak topraklarımızda yaşayabilmesi ancak azimkâr ve namuslu ellerin milleti kısa ve doğru yoldan haklarım korumaya ve bağımsızlığa yöneltmesiyle mümkün olacaktır” diyor ve şöyle devam ediyordu: “Adeta kuşatılmış bir kaleye benzeyen BabIâli’de, İtilaf temsilcilerinin esiri gibi, milletin geleceğini idareye uğraşan Hükümet-i Merkeziye’nin bu konularda hiçbir şey diyemeyeceğini,yapamayacağını bugünkü örneklerle takdir edebiliriz.”
Ulusal bir örgütlenmenin zorunlu olduğunu ise bir telgrafında “Sivil idarenin güvenilir kişileriyle el ele vererek, bağımsızlığımızın savunulması emrinde gerekli örgütlenmeyi (kuşkusuz gizli olarak) zorunlu kabul ediyorum. Bu husus, uzmanlığımız dolayısıyla biz askerlerin sorumluluğu altmda bulunuyor” biçiminde dile getiren Mustafa Kemal Paşa, yurdun çeşitli yerlerinde kurulmuş olan Müdafaayı Hukuk örgütleriyle bağlantılar kurarak onları bir araya getirmeye ve halkı temsil edecek genel bir kongre toplamaya karar vermişti. Kongrenin toplanacağı en uygun yer, Anadolu’ nun her bakımdan en güvenilir yeri sayılan Sivas olmalıydı. Düşman kuvvetlerinin buraya ulaşma olasılığı başka yerlere göre daha zayıftı. Mustafa Kemal Paşa, karargâhını da bu arada daha güvenli olduğu için Havza’dan Amasya’ya taşımıştı. Kongre hazırlığının yapılmasını her tarafa bir genelgeyle bildirmek gerekiyordu. Bu amaçla, 20. Kolordu komutanı Ali Fuat Paşa, Rauf Bey, Refet Paşa, Samsun mutasarrıfı Hamit Bey ve karargâh erkânıyla Amasya’da toplandüar. Kurtuluş Savaşı’nı örgütleyen bu komitenin orada bulunmayan, ama telgrafla bağlantı halinde bulunulan üyeleriyse şunlardı: 15.Kolordu komutanı Kâzım Karabekir Paşa; Konya’ daki Yıldırım Kıtaları müfettişi Mersinli Cemal Paşa.
Son Yorumlar