Kenan ülkesinde (Akdeniz kıyısıyla Şeria arasındaki bölge), III. binden ülkenin İbraniler tarafından fethedilmesine kadar gelişen Ibraniler öncesi uygarlığa verilen ad. Yapılan en son kazılar canlı ve dina ama çok değişik öğelerden oluşmuş ve özgünlükten yoksun bir sanatın varlığını ortaya koymuşlardır. Bir geçiş bölgesi olan Kenan ülkesi yakın çevredeki büyük Mezopotamya ve özellikle Mısır uygarlıklarından olduğu kadar, çeşitli dönemlerde burayı istila eden halklardan (sözgelimi, Hyksoslar) etkilenmiştir.
Kenan ülkesi halkı savunma amacıyla temelde askeri olan bir mimarlık geliştirmiştir. II. binyılda oluşturulan kale kentlerin (Lakiş, Megiddo ya da Har Megadon, Taannak, Beth Shan) tuğladan yapılmış kulelerle korunan kalın duvarları ve sağlam surları vardı. Ama çok gevşek olan siyasal ilişkiler büyük bir devletin birliğini sağlamaya yeterli değildi.
Kudüs, Megiddo, Geser ve Gabaon’da su tesisleri ve önemli sanat yapıtları bulunmuştur; heykelcilik çalışmaları ancak birkaç alçak kabartmadan oluşur. Yerel Baal’i (Resthep Mikal) temsil eden Beth Shan dikme taşı Mısır işgali sırasına (Tutmes ya da Tutmosis IH’ün hükümdarlık dönemi) raslar. Üstüne simgesel hayvan motifli sahnelerin yontulmuş olduğu bazalt Mikal dikme taşı’nda Kenan tanrısıyla hiyeroglif yazıtlar iç içedir; Balua dikmetaşı’ysa tanrıça Aştart ya da İştar’ın kendisine bir kralı tanıştırdığı yerel bir tanrıyı canlandırır; Şihan dikme taşı’mda ağaç kesen bir savaşçı yer alır; yüksek kabartmalar yalnızca dört heykelden oluşur. Başlıca zenginlik kaynağım fildişi işlemeciliğiyle mobilyaların süslenmesinde kullanılan oymalı plaketler oluşturur. Dışarıdan satın alman birkaç örnek bir yana bırakılacak olursa, bu plaketlerin yerel atölyelerde yapılmış olduğu sanılır ve tümü de büyük bir olasılıkla İ.Ö. XIII.yy’dan kalmadırlar.Çok nitelikli, ince ve canlı olan bu sanatta, işlenen temaların seçimi çeşitli yabancı etkilerinin (Mısır, Mezopotamya, Hitit, Ege, Suriye) varlığım ortaya koymaktadır.
Son Yorumlar