Türk felsefecisi Bedia Akarsu Hayatı, (İstanbul, 1921). İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi’nde asistan (1954), doçent (1960) ve profesör oldu (1968); bö­lüm başkanlığı yaptı. 1984’te emek­liye ayrıldı. Özellikle ahlâk felsefesi, kültür, dil ve tarih felsefesi konu­sunda ders vermiş olan Bedia Akarsu’nun başlıca yapıtları şunlardır: VVilhelm von Humboldt’ta Dil-Kültür Bağlantısı (1955); Max Scheler’de Kişilik Problemi (1962); Ah­lâk Öğretileri (2 […]

Türkiye’de felsefe çalışmaları, Osmanlı toplumunda felsefe, bu top­lumun bağlı bulunduğu İslâm düşünce ve kültürü içinde gelişmiş­tir; ama söz konusu toplumda, özgün felsefî düşüncelerin ortaya çıktığı, yeni görüşlerin ortaya atıldığı pek görülmez, yalnızca eski felsefî düşün­celerin şu ya da bu biçimde yinelen­mesiyle yetinilmiştir. Dinsel düşüncenin ve bağnazlığın etkisiyle felsefeye karşı bir çekimserlik, dahası bir güvensizlik de ortaya […]

Günümüzde hümanizmanın iyice tar­tışma konusu edildiği görülmektedir. Bilim karşısında ve psikanalizin, top­lumbilimin, biyolojinin ilerlemeleri­nin birlikte yaptığı etki altında insanın ne olduğu iyice bilinmiyor izlenimi uyanmıştır. Artık, insan öznesi, bilinçdışında, dilinde, başka­larıyla ilişkilerinde “şifresi” çözüle­rek İncelenmektedir. însan, felsefî düşüncenin, bilinç, özne ve nesne terimlerine dayanarak yaptığı klasik araştırmaya denk düşen bir konu olmaktan çıkmıştır. “Kuşkunun büyük […]

Felsefe tarihinde 19. yüzyıldan günümüze kadar, Devrimlerin tutucu rejimlerle art arda geldiği, ulusçuluğun Avrupa’nın her yamnda ortaya çıktığı bu karga­şalar çağında, felsefî düşünce dünya­ya açılmış, felsefeciler “fildişi kuleleri’nden çıkarak çağlarının savaşımına katılmışlardır. Büyük ve soyut sistemlere son verdi­ğine inanan kantçılık, ortaya çıkar­dığı güçlükler nedeniyle en soyut metafiziğin canlanmasına kaynaklık etmişti. Bunun örnekleri, Fichte’nin (1762-1814) öznel […]

Rönesans Felsefesi Bilimsel ilerlemelerin ve büyük keşif­lerin ardından, doğa alanı ile din alanı arasında çok daha kesin bir ay­rılığa yol açan yeni bir anlayış gelişti. Rönesans düşüncesindeki akımlar, Eskiçağ’m büyük felsefeleriyle bes­lendi: Eflatun, Nicolas de Cusa’ya, Paracelsus’a, jakob Böhme’ye, Gior- dano Bruno’ya, Campanella’ya esin kaynağı oldu ve bu felsefeciler efla­tunculuğa, gizemciliği ya da stoacı­lığı kattılar. […]

İSLÂM FELSEFESİ VE DİN. İnanç ile akıl, felsefe ile din arasında bağlantı kurmaya çalışan, Tann’nın temel varlık olduğunu akıl yoluyla kanıt­lama amacı güden İslâm felsefesine göre, Tann’nın dışında kesin bir ger­çek (hakikat) yoktur. Bu felsefenin konusu, Tanrının sıfatlarını, yarat­tığı evreni düşünüp yorumlamaktır. Bir başka deyişle, felsefe ancak din sınırları içinde var olabilir; dinden ayrı bir […]

Ortaçağ felsefesi, Batı Roma İmparatorluğunun yıkıl­masından (476) sonra, elyazmaları- nın saklandığı ve incelendiği manastırlar kültür merkezleri haline geldiler ve böylece, Eskiçağ’m felsefe­lerini, putataparlığı ve inancı uzlaş­tırmak söz konusu oldu; Mamertus Claudanius’un, Boetius’un ve Johan- nes Scotus Erigena’nın yapmaya çalıştıkları buydu. XI. yy’da düşünce alanında bir yenileşme başladı; bir­çok kitaplık kuruldu. Aziz Anselmo (1033-1109), akıl ile inancı […]

Felsefe Tarihi Burada felsefe tarihini oluşturan büyük öğretilerin bir özetini verme­yecek, yalnızca, her dönemin genel sorunsalına, düşüncenin önemli deği­şikliklere uğradığı düzeylere ve belir­leyici etki yapmış felsefecilere değineceğiz. Eski Yunan Felsefesi İ.Ö. V. yy’a kadar ve İonialı doğa fel­sefecileriyle birlikte felsefe, madde­sel dünyayı inceleme konusu olarak aldı ve temel bir ilkeye ulaşarak açık­lamaya yöneldi. Bu ilke, […]