Türk halkbilimcisi (Gemerek, 1924). Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğrafya Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nü bitirdikten (1945) sonra Folklor kürsüsünde Pertev Nailî Boratav’ın asistanı olan İlhan Başgöz, bu kürsünün kaldırılması üzerine, bir süre liselerde edebiyat öğretmenliği yaptı; ardından da A.B.D’nde Indiana Üniversitesi Asya Araştırmaları Bölümü’nde öğretim üyesi olarak çalıştı. Başlıca yapıtları şunlardır: Doğu Anadolu’da […]

Türk halkbilimcisi (Safranbolu, 1906). İstanbul Lisesi’ni (1926),Darülelhan’ı ve Konservatuvar’ı bitirdikten(1930) sonra, Ankara Radyosu’nda halk müziği uzmanı olarak çalışan (1940) ve Karabük Belediye Başkanlığı yapan (1942-1947) Sadi Yaver Ataman, İstanbul Radyosu’nda uzun yıllar halk müziği yayınlarını yönetti. Başlıca yapıtları şunlardır: Safranbolu Düğünleri, Oyun ve Türküleri (1936); Halk Sazları ve Yerli Musikiciler (1938); Halk Türkülerinde ve Oyunlarında […]

Türk yazarı ve halkbilimcisi (Sivas, 1909-Eskişehir, 1979). İzmir İlköğretmen Okulu’nu bitirdikten (1930) sonra Merzifon’da ilkokul öğretmeni olarak çalışan Vehbi Cem Aşkun, Gazi Eğitim Enstitüsü’nü bitirerek ortaokul ve lise öğretmenliğine geçti (1938). Uzun yıllar Eskişehir Atatürk Lisesi’nde edebiyat öğretmenliği yaptı. Başlıca yapıtları şunlardır: Merzifon Şairleri (1937); Sivas Folkloru (2 cilt, 1941-1943); Âşık Ruhsatı (1945); Sivas Şairleri […]

İranlı ozan (Şiraz, 1320?-Şiraz, 1390). Aşıladı Şemseddin Muhammed olan Şirazlı Hafız’ın (Hafız-ı Şirazi de denir) yaşamı konusunda pek az bilgi vardır. Çağdaşı Gülendam adlı bir ozanın yazdığı bir mukaddimeden (tanıtma yazısı) Kuran dersleri aldığı, dilbilgisi, mantık ve felsefeyle uğraştığı anlaşılmaktadır. Takma ad olarak seçtiği Hafız sözcüğünün de belirttiği gibi Kur’an’ı “hıfzetmiş” (ezberlemiş), zamanın medrese eğitiminden […]

Çevreci Bir Heykeltıraş: Andrew Goldsworthy (Endru Goldsvörtiy), Çevre sanatının en tanınmış temsilcilerindendir. Sanatçı, 1956’da İngiltere’de doğmuştur. Beş değişik sanat okulundan reddedildikten sonra Bradfort (Bredfort) ve Lancaster (Lençıstır) sanat okullarında eğitim görmüştür. Her sene 6 ay İngiltere’de, diğer altı ayda ise dünyanın değişik bölgelerinde sanat çalışmalarını yapar. Birçok heykeltıraş, malzemeleri yontma ya da kesme yoluyla şekillendirirken […]

İngiliz uyruğuna geçmiş Alman bestecisi, orgcusu ve obuacısı (Halle, 1685-Londra, 1759). Önceleri Saksonya’da W. Zachow’ dan klavye dersleri alan ve ondan Kuzey orgcularının yapıtlarını öğrenen Georg Friedrich Haendel daha sonra R. Keiser ve D. Buxtehude’nin öğrencisi oldu. 1702’de Halle’de orgculuğa başladı, 1703’te de Hamburg’a giderek opera konusunda bilgi edindi. 1706’da İtalya’da, İtalyan operasını inceleyip Roma’da […]

Roma imparatoru (İtalica, Betica, 76- Baiae, 138). İmparator Trajanus tarafından yetiştirilen Publius Aelius Hadrianus, 117 yılında Suriye valisiyken Trajanus’ un yerine geçti. Trajarius’unkiler gibi görkemli fetih projeleri hazırlamayan Hadrianus, Parthlara karşı korunması çok güç olan Mezopotamya’dan ayrıldı. Sınırlarda son derece etkili bir korunma sistemi oluşturdu: Fırat, Tuna ve Ren ırmakları üstünde kurulmuş olan kalelerin sayılarını […]

Türk sofisi ve ozanı (Nişabur, Horasan, 1209/1210?- Sulucakarahöyük [Hacıbektaş], 1270/1271). Hacı Bektaş Veli’nin yaşamı konusundaki bilgimiz, elimizde yeterli belge olmadığından,daha çok söylencelere ve menkıbe kitaplarına dayanır. Özellikle Eflakinin Monakıbül-Arifin (Ariflerin Menkıbeleri) adlı kitabı, Ali oğlu Musa’nın yazdığı Bektaşi Vulâyctnamesi ve ünlü Âşıkpaşazade Tarihi Hacı Bektaş Veli konusunda bilgi verir. Bu bilgiler Hacı Bektaş Veli’nin yaşamını […]

Türk sofisi ve ozanı(Ankara,1352?- Ankara,1429?). Asıl adı Numan olan Hacı Bayram Veli öğrenimini Ankara’da tamamladıktan sonra, Melike Hatun medresesinde müderrislik yaptı. Oradan Aksaray’a giderek ünlü mutasavvıf Şeyh Hamidüddin Aksarayi’nin müridi oldu ve onunla birlikte Bursa’ya gitti. Şeyh Hamidüddin’in ölümünden sonra müritleri, tasavvuf derslerini ve felsefesini öğrenmek üzere Numan’ın çevresinde toplandılar. Onun tasavvuf anlayışı ve inancı […]

Türkiye Cumhuriyeti’nin 4. Cumhurbaşkanı (Erzurum, 1895- Ankara, 1966). Babasının görevi nedeniyle, ilkokulu Ordu’da, ortaokuluysa Erzincan Askeri İdadisi’nde bitiren Cemal Gürsel, İstanbul Kuleli Askeri Lisesi’nden sonra girdiği Harbokulu’nda öğrenciyken, 1915’te Çanakkale savaşının çıkması üzerine topçu asteğmeni rütbesiyle cepheye gönderildi; Seddülbahir ve Anafartalar cephelerinde savaştı. 1917’de Filistin’e atandı; Gazze savaşlarına katıldı; Filistin cephesinin düşmesinden sonra tutsak olarak […]