Kartaca Kenti ve Kartacalılar Hakkında Bilgi

Kartaca, Kuzey Afrika’da, günümüzdeki Tunus yakınlarında Fenikelilerin kurduğu Eskiçağ kenti.

Yıkılmadan önce Akdeniz’in en güçlü sitelerinden biri olan Kartaca’nm ta­rihi ancak Yunan, Roma ve Doğu kay­naklarından yararlanılarak aydınlatılabilir. Efsaneye göre İ.Ö. 814’te kral Pygmalion’un kızkardeşi Dido ya da Elissa önderliğinde Surlular tarafın­dan kurulmuştur.

Fenike dilindeki adı Kart Hadaşt (Ye­ni Kent) olan Kartaca, Truva savaş­larının geçtiği döneme de tanıklık ede­rek ,Vergilius’un Aeneis adlı yapıtın­da Dido ile Truvalı kaçak Aeneas ara­sındaki gönül ilişkisine tarihsel bir te­mel oluşturdu. Kartacalılar çok eski çağlardan beri Akdeniz’e ve Okyanus’a egemen olan cesur Fenikeli denizcilerin denizlerdeki önderliğini sür­dürdüler.

Kartacalılar, çağdaşları oldukları kla­sik dönem Yunanlılarına, çok uzakla­ra yaptıkları seferlerde üstün geldiler ve onlarla Batı ve Orta Akdeniz’in egemenliği konusunda çatıştılar. Gine körfezine kadar giden Kartacalı yüz­başı Hannon, geçtiği yollar üstünde, gemilerinde taşıdığı Kartacalılardan oluşturduğu ticaret merkezleri kura­rak kendinden izler bıraktı. Böylelik­le Kartaca, bir kara imparatorluğu olmaktan çok denizlerde egemenlik ku­ran Fenikelilerin, giderek ıssızlaşan ti­caret yollarını yeniden açmış oldu ve Batı Akdeniz’in ilk deniz sömürgesi merkezi hale geldi.

Denizdeyse, Kartacalılar Perslerin ko­valadıkları İonia Yunanldarı olan Phokaialdarın yayılmasını durdurdu­lar, Etrüsk denizcilerini kıyı korsan­lığına zorladılar. Phokaiah Pytheas’ın, Kuzey denizlerine ve amber kıyılarına yaptığı deniz seferini sonuçlandır­masını engellediler. Roma’nın küçük bir kır kasabası olduğu sıralarda de­nizlere tartışmasız egemen olan Kar­taca, ilk olarak karada bozguna uğra­dı. Sur’un isteği üstüne Med savaşlarında Perslerle ittifak kuran kent Himera’da Siracusalı Gelon’un süvari­lerine yenik düştü (480). Bu, Kartaca’nın Sicdya’daki ilk başarısızlığı oldu. İki yüzyıl sonra, Romalıların başlattık­ları yeni bir fetih girişimi ve Pön sa­vaşları sonunda Kartaca yıkıldı (146). Böylesine büyük sitenin yıkılması İspanya-Kuzey Afrika kültürü için bir felaket oldu (bu ülkelerdeki kültür bir­liğini çok sonra ancak Müslümanlar sağlayabildiler). Daha sonra Sezar’ın buyruğuyla yeniden kundan Kartaca (Roma Kartacası) Roma İmparatorluğu’nun ilk Hıristiyanlaşan merkezle­rinden biri oldu. V.yy’da Genserich önderliğindeki Vandalların yönetimine giren kent de­nizlerdeki önemini yeniden kazandı. Ama Bizanslı komutan Belisarios ta­rafından yeniden ele geçirddi (534). Artık iç bölgelerden yalıtılmış bir Bi­zans kalesinden başka bir şey olma­yan Kartaca, VII. yy’ın sonunda Araplar tarafından tümüyle yıkıldı.

Hadi Paylaş!