Karma Seçim Sistemi Nedir? Nasıl Hesaplanır? İkinci Dünya Savaşından sonra, bazı batı ülkelerinde çoğunluk sistemi ile nisbi temsil sisteminin karışımı, çeşitli sistemler uygulanmaya başlamıştır. Karma sistemlerde, bazen baraj yöntemine de yer verilmektedir. Belli sayıda oy alamamış partiler, temsilci paylaşımında devre dışında bırakılmaktadır.
Karma sisteme örnek olmak üzere, çift oylamalı Alman siste¬mine değinilecektir. Bu sistem, tek adlı çoğunluk sistemi ile D’Hondt nisbi temsil sisteminin karışımıdır. Bu sistemde, ayrıca baraja da yer verilmektedir.
Karma Alman sisteminde, kısaca belirtmek gerekirse, temsilcilerin yarısı, tek adlı seçim çevrelerinden basit çoğunluk sistemine göre, diğer yarısı da, daha geniş bir seçim çevresinden nisbi temsil sistemine göre seçilmektedir. Her seçmenin iki oyu vardır. Bunlardan birini, kendi seçim çevresindeki çoğunluk sistemi ile seçeceği tek adaya, diğerini de nisbi temsil sistemine göre seçilecek parti listesine vermektedir. Seçmenler iki oyu da aynı seçim pusulası ile kullanırlar. Partilerin parçalanmalarını, küçük partilerin parlamentoda temsilini önlemek için, bazı sınırlamalar da getirilmiştir. Örneğin, bir partinin parlamentoda temsil edilebilmesi için, toplam oyların en az yüzde beşini alması veya tek adlı seçim çevrelerinden, en az üç temsilcilik kazanmış olması gerekir.
Örneğin, on seçim çevresinden oluşan ve 20 temsilcinin seçileceği bir eyalette, karma seçim mekanizması aşağıdaki gibi işlemektedir:
Birinci oyla, tek adlı basit çoğunluk sistemine göre, 10 seçim çev-resinden, 10 temsilci seçilecektir. Buna göre, A partisi 5, B partisi 4 ve C partisi de 1 temsilcilik almıştır.
İkinci oy ile, nisbi temsil esasına göre, eyalet düzeyinde 10 temsilci daha seçilecektir. Bunun hesabı da aşağıdaki biçimde yapılmaktadır: Önce, partilerin, eyaletin çıkaracağı tüm temsilci sayısı olan 20 temsilci esas alınarak, nisbi temsil yolu ile, çıkarabilecekleri temsilcilik sayısı hesap edilmekte ve bu sayıdan her partinin çoğunluk sistemine göre elde ettiği temsilci sayısı düşülerek, nisbi temsile göre elde ettikleri temsilci sayısı saptanmaktadır.
Partilerin liste esasına göre aldıkları oyun, D’Hondt sistemine göre değerlendirilmesi sonucu 20 temsilcilik üzerinden, A partisi 9, B partisi 10 ve C partisi 1 temsilcilik elde etmiştir. Bu sayılardan, çoğunluk sistemine göre elde ettikleri temsilci sayısı düşülerek, nisbi temsil sistemine göre elde ettikleri gerçek temsilci sayısı saptanır:
A partisi 9-5=4, B partisi 10-4=6, C partisi 1-1=0 sonuç olarak, A partisi çoğunluk sistemine göre 5, nisbi temsile göre4; B partisi çoğunluk sistemine göre 4, nisbî temsile göre 6; C partisi ise, çoğunluk sistemine göre 1, nisbi temsile göre 0 temsilcilik kazanmıştır.
Son Yorumlar