Kapıkulu Ocakları Hakkında Bilgi

Kapıkulu Ocakları, Osmanlı İmparatorluğunda padişa­hın korunmasını ve hizmetini üstlen­miş bir çeşit hassa ordusu.

Kapıkulu ocaklarının askerleri, özel­likle Balkan ülkelerinden getirilen ve gerekli biçimde eğitilen devşirme çocuklardan oluşurdu. Kapıkulu piyade­leri ve Kapıkulu süvarileri olmak üzere iki bölüme ayrılmışlardı.Kapı­kulu piyadeleri, Yeniçeriler, Cebeci­ler, Topçular, Toparaba cilan, Humbaracılar, Lağımcılar, Sakalar ve Acemioğlanlar; Kapıkulu süvarileriyse Sipah, Silahtar, Sağ ulufeciler, Sol ulufeciler, Sağ garipler ve Sol garipler olarak birer ocak düzenindeydiler. Kapıkulu ocağının asker kaynağı olan Acemioğlanlar ocağı, Orhan Bey za­manında başlayan fetihlerin giderek genişlemesi sonucunda Murat I döne­minde, Çandarlı Kara Halil Hayrettin Paşa ile Molla Rüstem tarafından ku­ruldu. Devşirme sisteminin bu ocağın asker kaynağını oluşturması, İslam hukukuna göre savaş ganimetinin beş­te birinin devlete ait olması temeline dayanılarak, savaşta alınan tutsakla­rın beşte birinin devlete ayrılmasıyla gerçekleşebilmiştir. Daha sonra bu yöntem genişletilip, Osmanlı şuurları içindeki Hıristiyanların çocukların­dan birinin devşirilerek bir Türk- İslam ailesinin yanında Türk dilini, gelenek ve göreneklerini öğrendikten sonra Acemioğlanlar ocağına alınma­sı esası getirildi. Devşirme işi Yeniçeri ağasımn yönetiminde, Sekbanbaşı, Zağarbaşı, Saksoncubaşı, Turnacıbaşı ve Yayabaşı tarafmdan yapılıyor­du. Önceleri yalnız Rumeli’de yapılan devşirme işlemi, sonra Bosna, Hersek, Macaristan gibi yerlere genişletildi. Kanunnamelerden, XVI. ve XVII. yy’da Anadolu Müslüman ailelerin­den de çocuk devşirildiği anlaşılmak­tadır.

Anası ve babası ölmüş, çobanlık ya­pan, kel ve köse olan, çok uzun ve çok kısa boylu çocuklar devşirme alınmı­yordu. Ayrıca, devşirme alınacakların evlenmiş olmamaları, bir sanat bilme­meleri ve daha önce İstanbul’a gelme­miş olmaları gibi kurallar aranırdı. Önceleri Gelibolu’da bulunan Acemi­oğlanlar ocağı, İstanbul’un alınışın­dan sonra Şehzadebaşı ile Vezneciler arasına taşınmıştı. Devşirilen çocuk­lar bölük komutanı olan Çorbacıların yönetiminde askeri eğitimden geçe­rek Yeniçeri ocağına hazırlamrlardı. Acemiocağmdaki bölüklere oda adı ve­rilirdi. Odanın komutanlarınaysa Odabaşı, Çorbacı ya da Yayabaşı de­nirdi. Bu ocaktaki öteki subaylar da İstanbul ağası, Anadolu ağası, Rumeli ağası, Acemioğlan kethüdası (Meydanbaşı), Çavuş, Aşçıbaşı ve Odabaşılar diye sınıflandırılmıştı. Acemiocağmda yetişen askerin, Ye­niçeri ocağına ya da başka ocağa ge­çişine kapıya çıkma denirdi.

Hadi Paylaş!