Hint-Avrupa dil ailesinin italik-kelt öbeğinin italik altöbeğindeki latinceden türemiş roman dillerinden biri. İspanya’nın ve portekizce konuşulan Brezilya dışında Latin Amerika ülkelerinin resmi dili olan İspanyolca (ya da daha doğru bir deyişle Castilla dili) ayrıca, ABD’nin güneyinde, Filipinler’de, Ortadoğu’da (Yahudi İspanyolcası) ve Afrika’da (Septe, Melilla.İfni, Sahra) da konuşulur.
Romalılar İspanya’ya İ.Ö. 218’de geldiler ama, bölgeyi fethetmeleri iki yüzyıl sürdü. Getirdikleri dil, askerlerin konuştuğu, bölge özellikleri ve eski biçimlerle dolu, halk latincesiydi. Bu dil zamanla, kendisine günümüzdeki biçimini kazandıran büyük dönüşümler geçirdi: Bir yandan dilin iç evriminin neden olduğu değişiklikler, bir yandan da başka dillerle ilişki sonucu ortaya çıkan değişiklikler gözlendi. Romalıların gelmesinden önce İber yarımadasında konuşulan dillerin pek azı bilinir. Bunların bazı izlerine yer adlarında rastlanır: Sözgelimi, “Cadiz” fenike dilinden, “Cartagena” kartaca dilinden, “Segovia” keltçeden, “Ampurias” Yunancadan gelme özel adlardır.
Bask dili eskiden daha yaygındı: İspanyolcada bu dilden urraca (ağaçkakan), izquierda (sol) gibi sözcükler kalmıştır. Latincedeki f’nin h’a geçişi (filum [iplik], hilo olur) gibi ses düzeyinde görülen bazı evrimler Roma öncesi konuşulan altkatman diline bağlanır. 409’da başlayan Germen akınları dile daha çok askerlik alanına (guerra Savaş; guard/a; Muhafız) ve özel adlara (Rodrigo, Bernardo, Enrique, Arnoldo) ilişkin yeni sözcükler girmesine neden oldu. 711’de Araplar İspanya’yı istila ettiler ve Avrupa’da bilinmeyen teknik konulara ilişkin yeni sözcükler (alcohol: Alkol; alquitran: Katran) ve bazı yer adları getirdiler. Günümüzde ispanyolcada 4000 kadar arapça sözcük kalmıştır.
1492 yılı İspanyolcanın geleceği yönünden bir dönüm noktası oldu. Bu tarihten önce, yarımadada pek çok lehçe bir arada konuşuluyordu. Ama XV. yy. sonunda Castilla lehçesi kendini ulusal dil olarak kabul ettirmeyi başardı ve saygın bir edebiyatın anlatım aracı oldu. Bu arada, söz konusu dili Amerika’ya götüren conquistadorlar ispanyolcaya günümüzdeki yayılma alanını da sağladılar.
Son Yorumlar