DEMİR-ÇELİK. Britanya iktisadının temel taşı olan sanayi, değişik kesimlerde eşitsiz bir gelişme göstermiştir. Geleneksel dokuma sanayisinde darboğazlar vardır ama, imalât metalürjisi hâlâ çok canlıdır; öncü sanayiler alabildiğine gelişmektedir. Modernleştirilmiş ve yeni baştan düzenlenmiş olan demir-çelik gene ön plandadır (Cotswold Hills’den çıkanlan demir minerali çok yetersiz olduğu için İsveç, Kanada, Afrika ve Güney Amerika’dan demir filizi satın alınır). Yine devlet denetimine geçen İngiltere demir-çelik sanayisi Avrupa’da ikinci sırada yer alır. Cotswold Hills’deki (Corby) demir minerali ya dâ taşkömürü yatakları üstündeki geleneksel tesisler giderek önemlerini yitirmektedir. Kıyılardaki tesisler günümüzde daha iyi bir konumda yer alırlar; çünkü hem taş kömürü havzalarına, hem dışardan satın alınan minerali taşıyan gemilerin boşaltma limanlarına yakındırlar. Port Talbot, Margam ve Galler’de Newport, Birleşik Krallığın toplam ince sac üretiminin % 60’ını sağlar. Galler’deki tesislerde 9 milyon tonu aşkın çelik üretilir; bunun hemen ardından kalın sac yapan Tees tesisleri (Middlesbrough) gelir; Lancashire tesisleriyse (Barow’in Fumess) ray ve gemi sacı yapımında uzmanlaşmıştır. Alüminyum metalürjisi Kanada’dan dış alımı durduracak kadar gelişmemiştir; öbür demir dışı maden dökümhaneleri (çinko, bakır, kalay) Galler’de bulunur.
METALÜRJİ. Metalürji alanında yenilenme olmuşsa da, gemi yapımı hâlâ ağırlıktadır. Doğu kıyısında, Tyne ırmağının batı kıyısında, Clyde’ın haliçlerinde önemli gemi tezgâhları kurulmuştur. Ama Japonya, İsveç ve Almanya’nın rekabeti bu kesimi istikrarsızlaştırmaktadır.
Otomobil sanayisi 1970 yıllarında 2 milyon araçlık üretimiyle dünya 1.’siyken, günümüzde dünya 9.’luğuna inmiş, 1968’de British Motors Co (Morris, Jaguar) ile Leylancfm (Rover, Triumph) birleşmesinden doğan British Leyland Motor Co iç üretimin % 41’ini karşılarken, Jaguar şirketi 1988’de Amerikan Ford Şirketi tarafından satın alınmış ve 1988’de Japon Nissan (1992’de 200 000 otomobil üretti) ve Toyota (1989’da 200.000 otomobil üretti) şirketleri, ülkede fabrikalar açmışlardır. Ayrıca Honda şirketi, 1989’da söz konusu iki şirketin ortak motor fabrikalarının % 20 hissesini satın almıştır. Midlands (Birmingham, Coventry) ve Londra bölgesinde bulunan otomobil sanayisi, İskoçya’ya, Liverpool’a ve Galler’e yayılmaktadır.
Uçak sanayisi de Londra bölgesinde kurulmuştur; özellikle Fransızlarla birlikte Concorde uçaklarının gerçekleştirilmesinden sonra, bu sanayi de en ileri teknik düzeye ulaşmıştır. Makine (dokuma makineleri, tarım makineleri, araç ve gereçler, fabrika donanımı) hâlâ çok canlıdır; elektrik ve elektronik gereç yapımı hızlı bir gelişme içindedir. Eski kömür kentlerinin etkinliklerinden çok ayrı olan bu sanayiler, ancak güneydoğudaki yeşil İngiltere’de yer bulabilmişlerdir.
Son Yorumlar