İndikatör, kimyadaki adı pH belirteci adı ile fizikte ise gösterge olarak kullanılmaktadır. Gösterge ise bir maddenin bir ortamda test edilmesi esnasında varlığını gösteren maddeye verilen genel addır. Çözeltilerin pH değerlerine göre renk değiştirme özelliği bulanan yapısal olarak kompleks bir yapıda olan organik bileşenlere indikatör adı verilmektedir. Bu çözeltiler ise titrasyon işleminin bitiş noktalarının saptanması ve işaretlenmesi amacı ile oldukça önemli bir konuma sahiptir. Bununla birlikte indikatör terimi bilimin bir çok farklı dalında kullanılan bir terimdir. Özellikle kimya biliminde yoğun bir şekilde kullanılan bu terim, titrasyon işleminin dönüm noktalarında renk değişimi vermesi nedeni ile kullanılırken, su ürünleri ve belirteç olarak kullanılmaktadır. Asit ya da baz titrasyon işleminin bittiği ya da başladığı noktaların saptanması amacı ile kullanılmaktadır. Bununla birlikte bir den fazla indikatör çeşidi bulunmaktadır.
İlk indikatör çeşidi asit-baz indikatörleridir. Bu indikatörler zayıf asit ya da zayıf baz özelliğini göstermektedirler. Genel olarak bu indikatörler HIn formülü ile gösterilmektedir. Kango kırmızısı HIn formülünde iken mavi rengi vermekte iken, In- formülünde kırmızı rengi vermektedir. Bir çözeltinin içine asit bırakılması halinde sudak hidrojen miktarı artmaya başlar. Bu da kimyasal reaksiyon içindeki dengenin girenler kısmına kaymasına neden olmaktadır. Kango kırmızısı örneğinde olduğu gibi bu bileşenin formülünde de indikatör kırmızı rengi vermeye başlayacaktır.
Bir diğer indikatör çeşidi ise çöktürme indikatörleridir. Az miktarda çözeltiye ilave edilen iyon reaktifi çöktürerek aşırı renkli bir hal almaya başlamaktadır.
Redoks indikatörleri ise bir miktar fe3+ maddesine gümüş nitrat maddesi eklenmesi ile elde edilmektedir. Bu çözelti içinde kullanılması ile birlikte beyaz bir çökelek madde oluşturmaktadır.
Kırmızı lahananın suyunu indikatör olarak kullanmak mümkündür. Bu işlem için ilk olarak kırmızı lahanayı suda kaynatmak gerekmektedir. Elde edilen kızımı lahana suyu artık indikatör olarak kullanılabilir duruma gelmiş bulunmaktadır. Bu su maddelerin asidik mi yoksa bazik mi olduğunu anlamak için kullanılabilir haldedir. Kırmızı lahana suyundan elde edilen indikatör ise asidik bir çözelti içinde kırmızı, bazik bir çözelti içinde ise yeşil bir renk almaya başlamaktadır.
Son Yorumlar