Embriyo gelişmesinin gastrula evresinde, iç ve dış deriden çeşitli dokuların türemesi. Histogenez terimi, aynı zamanda eski dokuların onarımı, bitkisel dokuların oluşumu ve onanırımı da belirtir.
Organlaşmış Hücreler
Her doku, tümü de çok geniş potansiyelde ana hücrelerden çıkan ve bağımsız organlar (sözgelimi,karaciğer, mide) halinde ya da yaygın bir sistem (sözgelimi, kan) biçiminde organlaşmış hücrelerden oluşur. Gerçekten de, ana hücreler, kalıtımsal bilginin yalnızca çok sınırlı bir bölümünü kullanırlar; bu bölümün iyice belirlenmiş bir niteliği ya da işlevi vardır. Organizinler (protein yapısında maddeler) aracılığıyla, oluşturdukları hücreleri yönlendirir ve özel niteliklerini belirlerler. Bunları dokular halinde düzenlerler, bir organın oluşumu ve iyi işlemesi için gerekli hücre sayısını uyumlu bir biçimde saptarlar. Aynı dokuyu oluşturan bütün hücreler, aynı biçimde ve aynı işlevde olmak zorunda değildir. Sözgelimi, soluk borusu ve bronşları döşeyen epitelyumun yüzeysel hücreleri, kirpiklidir; bu titrek kirpikler küçük bir yabancı cisim ya da çok miktarda salgı, solunum yollarını tıkama eğilimi gösterdiğinde, öksürüğe neden olurlar. Bununla birlikte, gırtlak düzeyinde yüzeysel hücreler, yassılaşmış ve hafifçe keratinleşmiş- tir. Kadeh biçiminde olan öbür hücrelerse yağlayıcı ve nemlendirici bir sümüksü madde salgılarlar.
Yıkım ve Onarım
Farklılaşmama
Üst yapılı bitkilerde, sürekli olarak, bireyin büyümesini sağlayan farklılaşmamış hücre bölgeleri kalır. Bu hücreler, daha sonra çeşitli dokuları oluştururlar.
Hayvanlarda da sürekli farklılaşmamış olarak kalan ve gereksinimlere göre farklılaşabilen hücreler görülmektedir. Bunlardan bazıları neo-blast, bazıları histiosit adını alır. Buna karşılık, sürekli yenilenme durumunda olan dokularda (kan dokusu, sperm hayvancığı üreten doku, vb.) ana hücrelerin farklılaşmamış olduğu düşüncesi benimsenemez; bunlar, çok büyük bir bölünme yeteneği olan, ama farklılaşmış bir soydan gelen hücrelerdir.
Son Yorumlar