Halkın kitle iletişim araçlarından doğru ve eksiksiz bilgi alması için gerekli koşullar nelerdir?
24 Temmuz 2005 Gazetecilik ve Basın Bayramı
Basın özgürlüğü insanların düşüncelerini, görüşlerini, gazete, dergi, kitap, radyo, televizyon vb. yoluyla diğer insanlara iletme serbestliğidir. Buna kitle iletişim özgürlüğü de denir. Basın özgürlüğü, insanların okul dışında da eğitilmesine katkı sağladığından toplumsal açıdan büyük önem taşır. Farklı düşüncelerin çeşitli yollarla insanlara ulaşmasını sağlamak demokrasinin de ön koşuludur. Bu nedenle basın özgürlüğünün olmadığı bir demokrasi de düşünülemez.
Kitle iletişim özgürlüğünün amacı, her konuda en doğru bilginin toplum tarafından öğrenilmesini sağlamaktır. Çünkü doğru bilgi almak, temel insan haklarından biridir. Ayrıca demokrasilerde büyük önem taşıyan kamuoyunun oluşumu, halkın doğru bilgilendirilmesi ile mümkündür. Örneğin; ben televizyon muhabirine düşüncelerimi daha önce okuduğum bir gazetedeki haberden yola çıkarak açıklamıştım. Eğer gazetede yazılanlar yanlış olsaydı benim söylediklerim de yanlış olacaktı.
Kitle iletişim araçları; rekabet, diğer yayın organlarından çabuk davranma ve benzeri kaygılarla kimi zaman doğru olmayan haberler de verebilmektedir. Gerçek olmayan haberler kişi veya kurumların itibarının sarsılmasına, toplumun heyecanlanıp telaşa kapılmasına neden olmaktadır. Bunun yanı sıra gerçek dışı haberler yayımlamak hukuka da aykırıdır. Bu tür haberler nedeniyle zarar gören kişilere anayasamızın 32. maddesinde düzeltme ve cevap hakkı tanınmıştır. Basın tarafından haklarının çiğnendiğini düşünen kişiler bu maddeye dayanarak düzeltme ve cevap hakkını kullanabilirler. Ayrıca haklarının ihlal edildiği durumlar karşısında mahkemeler gibi yetkili kurumlara da başvurabilirler. Bu, o kişiler için hem bir hak hem de bir vatandaşlık görevidir. Yaşadığımız toplumda insan haklarının daha etkin biçimde uygulanması için bu tür vatandaşlık görevlerini yerine getirmemiz gerekir. Diğer yandan yasalarımız değişen koşullara uygun hâle getirilerek insan hakları ihlalleri için öngörülen cezaların caydırıcı olması ve hayata geçirilmesi sağlanmalıdır.
Doğru bilgi alma hakkı ile düşünceyi açıklama ve iletişim özgürlükleri birbiriyle bağlantılıdır. İnsanların düşüncelerini özgürce açıklayamadıkları ya da açıklasalar bile kitle iletişim araçlarının bu bilgileri olduğu gibi aktaramadığı bir toplumda doğru bilgi alma hakkı da gerçekleşemez. Oysa demokrasilerde kişilerin sağlıklı kararlar verebilmesi için doğru haber almaları büyük önem taşır.
Doğru bilgi alma hakkı uluslararası bir haktır ve haberin kitle iletişim araçları ile özgürce dolaşmasının bir sonucudur.
Bu şekilde elde edilen bilgi ise düşünceyi açıklama ve kitle iletişim özgürlükleri ile başka insanlara iletilir.”
Son Yorumlar