5-7 cm uzunluğunda bir halkalısolucan
Sinir sistemi bedenin karın kesiminde bulunan (Hyponearincı) ve ağızları embriyo barsak açıklığından (blastopor) başlayarak oluşan (Protostomia] sölomlu çokhücreliler dalı (Annelida).
Halkalısolucanların bedenleri, birbirini izleyen bölütlere ayrılmıştır. Örtenekleri, dıştan içe doğru, dış deri, yuvarlak kaslar, uzunlamasına kaslar ve enine eğik kaslardan oluşur. Uzun olan sindirim borusunun iki açıklığı (ağız ve anüs] vardır; solunum deriyle ya da solungaçlarla yapılır. Dolaşım sisteminde, sindirim borusunun üstünde yer alan kasılabilir bir sırt damarıyla bir karın damarı yer alır. Sırt damarında kan, arkadan öne doğru, karın damarındaysa önden arkaya doğru hareket eder. Sırt ve karın damarları bedenin ön ve arkasında birleştikleri gibi, bölütler arasından geçen halka damarlarla da birbirlerine bağlanırlar. Bazı türlerde sırt damarından başka, bölütler arasından geçen halka damarların da bazıları kasılabilir. Halkalısolucanların kanı değişik renktedir; kimi kez hemoglobin içerir. Boşaltım organı, nefridyumlardan oluşur. Nefridyumların her biri, dışderinin bir çöküntüsüyle birleşmiş mezanşima kökenli bir tüp görünümündedir. Kimi kez nefridyum sölom içinde kapalıdır ve bir ampulle son bulur. Ampulün üstünde, nefridyumdaki boşaltım sıvısını dolaştıran bir grup kamçılı hücre (solenosit) vardır.
Üreme sistemi, sölom epitelyumunun bir çöküntüsüne denk düşen ve üreme hücrelerini dışarı iletmeye yarayan, çeperi kirpikli bir huniden oluşmuştur. Bölütlerde, cinsellik hücreleri üreten bir organ (gonad) vardır. Azkıllısolucanlarda (Oligochaeta) gonad, bağımsız bir kanalla doğrudan dışarı açılır ve nefridyumla bağıntısı yoktur. Öbür halkalısolucanlarda gonad, nefridyumla birleşmiştir ya da tümüyle nefridyum tüpünün soloma açıldığı kirpikli bir huni olan nefrostomla karışmıştır.
Karada, Denizde Ve Tatlı Suda Yaşayan Halkalısolucanlar
Halkalısolucanların sinir sistemi, her bölütün karın kesiminde, iki sinir düğümü içerir. Bu iki düğüm hem kendi aralarında, hem de ön ve arka bölütlerin sinir düğümleriyle bağlanır. Halkalısolucanlar üç sınıfa ayrılır. Çokkıllısolucanlar (Polychaeta): azkıllısolucanlar (Oligochaeta); sülükler (Hirtıdinca).
Aşağı yukarı tümü denizlerde yaşayan çokkıllısolucanlar, trokofor denilen, topaç biçiminde bir kurtçuk evresi geçirirler. Bunların bir bölümü (gezici çokkıllısolucanlara [Errantia] bağlı olanlar) denizlerin diplerinde serbest olarak hareket eder: Sözgelimi, Nereis, Hermione, Aphrodite, vb. Bir bölümüyse (yerleşik çokkıllısolucanlara [Sedentaria] bağlıolanlar) sürekli olarak üstü çamur ya da kumla kaplı veya kalkerden borular içinde yaşar.
Solungaçlar kimilerinde yalnızca bedenin ön ucunda yer alır ve borudan sorguç biçiminde dışarı çıkarlar: Sözgelimi, Sabella, Spirographis, Hermella. Kimilerindeyse bedenin orta bölütlerinde bulunur: Sözgelimi, kumların içine gömülü, U harfi biçimindeki borular içinde yaşayan Arenicola Solucanlar, karada ya da tatlı suda yaşarlar, kılları az sayıdadır: Bunların en belirgin olanı yersolucanıdır. Sülüklerin de hiç kılları yoktur: Bunlar kan emicidirler. Azkıllısolucanlar ve sülükler erdişidirler. Paleontoloji bakımından halkalısolucanlar, Kambriyen’den beri bilinirler.
Son Yorumlar