Geri Dönüşüm Nedir? Geri Dönüşebilen Maddeler Nelerdir?

Geri Dönüşüm, Yaşadığınız çevrede demir, bakır gibi çeşitli metal atıklarını veya kullanılmış kağıt ve mukavvaları toplayan insanlarla karşılaşmış olmalısınız. Toplanan bu atıklar ne yapılıyor olabilir? 

Geri Dönüşüm Nedir?

Kullanım dışı kalan geri dönüştürülebilir atık malzemelerin çeşitli geri dönüşüm yöntemleri ile ham madde olarak tekrar imalat süreçlerine kazandırılmasına geri dönüşüm adı verilir.

Tabloda ülkemizde 2002 ve 2003 yıllarındaki kağıt tüketimi ile ithalat ve ihracaat miktarlarını göstermektedir.

Tükettiğimiz maddeleri yeniden dönüşüm halkası içine katabildiğimiz zaman öncelikle bunların tekrar ham madde olarak kullanılmasını sağlamış oluruz. Böylece nüfus artışına paralel olarak artan tüketimin doğal dengeyi bozması önlendiği gibi doğadan aldıklarımız tekrar doğaya kazandırılmış olur. Bununla birlikte kullanılan maddelerin tekrar ham madde olarak kullanılması büyük miktarda enerji tasarrufunu mümkün kılar. Bir örnek vermek gerekirse yeniden kazanılabilir alüminyumun kullanılması, alüminyumun sıfırdan imal edilmesine oranla %35’e varan enerji tasarrufu sağlamaktadır.

Kullanılmış madde atıklarının geri dönüşümünü gerçekleştirerek çevre kirliliğinin artmasını önleyebiliriz. Kağıt, geri dönüşümü mümkün olabilen bir maddedir. Hurda kağıdı tekrar kağıt imalatında kullandığımızda hava kirliliğini %74-94, su kirliliğini %35, su kullanımını %45 azaltabiliriz. Örneğin bir ton atık kağıdın kağıt hamuruna katılmasıyla 20 ağacın kesilmesini engelleyebiliriz. Öyleyse çevremize, ülke ekonomisine ve kendimize olan sorumluluğumuzun gereği olarak yeniden dönüşüm projesi içinde yer almamız gerekmektedir. Günümüzde teknoloji kullanılarak birçok maddenin geri dönüşümü gerçekleştirilmektedir.

Örneğin;

• Cam, • Kâğıt, • Alüminyum, • Plastik, • Pil, • Motor yağı, • Akümülatör, • Beton, • Organik atık,  Elektronik atık

Geri dönüşümü yapılabilen maddelerdir. Geri dönüşümü yapılabilen maddelerden bazılarını tanıyalım.

Geri Dönüşebilen Maddeler Nelerdir?

Cam

Cam, yeniden kullanılabilir bir maddedir. Kullanılmış cam parçalarından tekrar cam imal edilmesi sıfırdan cam üretimine göre çok daha az enerji gerektirir. Genellikle renksiz camdan renksiz, renkli camdan renkli cam ürünleri üretilir. Bu nedenle renkli ve renksiz camları ayrı geri dönüşüm kaplarına atmalıyız. Ayrıca cam şişe, kavanoz vb. gibi ürünleri geri dönüşüm kaplarına atarken kapaklarını da çıkarmalıyız.

Kağıt

Ülkemizde kağıt ve karton üretimi, bazı fabrikalar hariç olmak üzere, tamamen hazır ithal selüloz, saman ve atık kağıttan yapılmaktadır. İyi organize edilmiş bir toplama sistemi belediyelerin katı atık toplama yüklerini hafifleteceği gibi katı atıkların çöplüklerde yığılmasını da önleyebilecektir. Ayrıca, üretimin atık kağıt kullanılarak yapılması halinde imalat için gerekli olan su ve kimyasal maddelerin daha az kullanılacak olması çevrenin korunması açısından son derece önemlidir.

Türkiye’de orman kaynakları kağıt üretimine paralel olarak gelişememekte, bu yüzden kağıt sanayisi için ham madde sıkıntısı doğmaktadır. 1 ton kağıt üretimi için takriben 3 m³ ağaca ihtiyaç vardır. Kağıt üretiminde ağaç yerine atık kağıt kullanılması durumunda üretim için gerekli enerji ihtiyacı daha az olacaktır.

Hurda kağıtların geri dönüşümü sonucunda şu ürünler elde edilmektedir:

• Oluklu mukavva (buzdolabı, TV ve benzeri ürünlerin ambalaj kutuları)
• İlaç, deterjan ve diğer ürünlerin ambalaj kutuları
• Peçete, mendil, tuvalet kâğıdı
• Defter, kitap
• Yumurta kartonları
• Çatı kaplama malzemesi

Atık kağıdın ülke içinde toplanıp kullanılması ile yurt dışından selüloz ve atık kağıt ithalinin azalması sağlanarak önemli ölçüde tasarruf elde edilecektir. Ayrıca, atık kağıdın toplanması, tasnifi ve nakliyesi dolayısıyla yeni iş alanları ortaya çıkacaktır.

Alüminyum

Eskimiş alüminyum eşyalar geri dönüşümü mümkün olan maddelerdir. Alüminyum atıkların geri dönüştürülmesi ile enerjiden de tasarruf sağlanabilir.

Plastik

Plastik eşyaların yeniden dönüşümünde kolaylık sağlanması için bir kodlama sistemi geliştirilmiştir. Kodlar pek çok plastik şişenin altında okunabilir. İki temel plastik çeşidi vardır:

Plastik soda şişeleri

Pet şişe olarak adlandırılan plastik soda veya kola şişelerinden %30 oranında geri kazanım mümkündür. Mutfaklarımızdaki plastik çöp konteyneri, uyku tulumu yalıtkanları, alet kutuları ve pek çok ürün pet şişelerin geri dönüşümünden elde edilmektedir.

Plastik süt kutuları

Süt kutularının yapımında kullanılan plastikler 2 rakamı ile kodlanır. Kullanılan şişeleri geri dönüşüm kumbaralarına atmadan önce tabandaki kodlarına bakarak uygun kumbaralara atmak gerekir. Kutuların kapaklarını ve klipslerini çıkarmak ve yerden tasarruf edebilmek için ezip düzleştirmek uygun olur.

Yazıcı Tonerleri

Boş yazıcı tonerleri de gerek parçalarının tekrar kullanılabilmesi gerekse özel merkezlerde yeniden doldurulabilmeleri nedeniyle yeniden kazanılabilen maddelerdendir.

Motor Yağı

Motor ve makine yağları kanalizasyona, toprağa veya derelere kontrolsüz bir şekilde bırakılırsa içme sularına karışarak kirlenmeye neden olabilir. Fakat kullanılan ve işlevini yitiren motor yağı tekrar yeni motor yağına, yakıta ve makine yağına dönüştürülebilir.

Otomobil Aküleri

Otomobil aküsünü, akü satan herhangi bir firmadan yenisi ile değiştirerek veya yakınımızda bulunan bir geri dönüşüm merkezine teslim ederek bunların yeniden kullanılabilir hâle getirilmesine katkıda bulunabiliriz.

Bazı maddelere ait geri dönüşüm sembol ve kodları aşağıda verilmiştir. Bu semboller uluslararası olarak kullanılır. Geri dönüşümü olan maddeleri biriktirirken toplama kumbaralarının üstündeki işaretlere dikkat etmek gerekir. Aşağıdaki işaret ve kodları inceleyerek atıkları çevrenizdeki uygun dönüşüm ünitelerine atmaya özen gösteriniz.

Hadi Paylaş!