Gergedan Nedir? Gergedan Türleri Nelerdir? Gergedangiller (Rhinocerotidae) ailesinden tekparmaklı memeli. İri bedenli, büyük başlı, burun bölgesinde bir ya da iki boynuzu bulunan ve kısa bacakları toynaklarla örtülü üçer parmakla son bulan gergedan, otla beslenen bir hayvandır. Dişlerinin cins ve sayısı, türlere göre değişiklik gösterir: Hint gergedanının her çenesinde 4 kesici, 6 küçük azı, 6 büyük azı dişi (toplam 32 diş) bulunur; Afrika gergedanı ya da kara gergedandaysa yalnızca, küçük azı ve büyük azı olmak üzere 28 diş vardır. Gergedanın, yapısında kemiksi lifler bulunan boynuzları, raslantı sonucu düşseler bile yerine yenileri çıkabilir. Üst dudak tutmaya yarar. Çok kalın ve sert olan, tüylü gergedan dışındakilerde de aşağı yukarı tüysüz olan deri, kalınlığı 6 sm’ye erişen bir çeşit zırh oluşturur. Bu hayvanlarda koku alma ve işitme duyuları çok iyi gelişmiştir. Görme duyusuysa hayvanın ancak 30 m’ye kadar görmesine olanak verir. Genel olarak gergedanlar, anlayışı kıt ve öfkeli hayvanlar olarak kabul edilirlerse de, davranış biçimleri türlere göre çok değişiklik gösterir. Gergedangiller günümüzde Asya ve Afrika’daki savanalarda ya da ırmak kıyılarında yaşarlar. Asya’ da yaşayan Rhinoceros ve Didermoceros; Afrika’da yaşayan Diceros ve Ceratorhinus olmak üzere dört gergedan cinsi vardır.
Hint gergedanı (Rhinoceros unicomis).
ASYA GERGEDANLARI
Hint gergedanının (Rhinoceros uni- cornisj yalnızca bir boynuzu vardır. Omuzbaşına kadar olan yüksekliği 1,70 m, ağırlığı 2 tondur. Kısa ve küt bedenli Hint gergedanının gözleri çok küçük, kulakları ince ve tüylerle çevrilidir. Koyu gri renkte ve sert olan derisi derin kıvrımlarla plakalar halinde bölünmüştür. Ancak Kuzey Hindistan ve Nepal’de bulunan ve yalnız ya da küçük sürüler halinde yaşayan bu tür oldukça yumuşak başlıdır. Bununla birlikte, saldırıları, tüm gergedanlarınki kadar şiddetlidir. Derisi çokgen pullar biçiminde de-senli olan Cava gergedanı (Rhinoceros sondaicus), Hint gergedanından daha küçüktür ve nesli tükenmek üzere olan bir türdür. Sumatra gergedanı (Didermoceros sumatrensis) bütün türlerin en küçüğüdür, iki boynuzludur ve derisi öbürlerine oranla daha az kalındır.
AFRİKA GERGEDANLARI
Beyaz gergedan ya da küt burunlu gergedanın (Ceratorhinus simumj dörtgen biçimli bir burnu vardır. Başı çok uzundur, burnunun ucunda iki boynuzu vardır; ön boynuz daha uzun (1 m) olup, kıvrılarak yukarıya doğru dikey konum almıştır. Otların bol olduğu ovalarda yaşayan, her akşam, susuzluğunu gidermek ve bütün gergedanlarda görüldüğü gibi çamurda yuvarlanmak için su bulunan yerlere gider.
Kara gergedan ya da Afrika gergedanı (Diceros bicornis) daha yaygın bir türdür. Başı, beyaz gergedanınkinden daha küçüktür; boynu kalın ve kısa, gövdesi ağırdır. Çalı ve ağaçların bol olduğu yerlerde yaşar. Gergedanlar tekeşlidir; 530-550 günlük gebelik sonunda yalnızca bir yavru yavrularlar. Yaşam süreleri ortalama 50 yıldır.
Son Yorumlar