Yağ asitleri adı verilen dizinin ilk öğesini oluşturan, H – C – O – H formüllü, karboksilli (metanoik) asit ile H – C – H formüll ü metanalin yaygın adı.
Formik Asit Nedir?
1812 yılında Gehlen tarafından bağımsız bir organik asit olarak tanınan formik asit l00,8°C’ta kaynayan ve 8,6°C’ta billurlaşan, renksiz bir sıvıdır. Bazı böceklerin (karıncalar, arılar) ve bitkilerin (ısırganlar) ürettiği, tahriş edici salgıların bileşimine girer. Derişik formik asit, sanayide, 8 atmosfer basınç altında, 120°C sıcaklıktaki bir sodyum çözeltisine karbonoksit etkisiyle hazırlanır. Elde edilen formiyat, eşit kütlede formik asitle karıştırılıp sülfürik asitle birleştirildikten sonra alçak basınç altında damıtılır. Her oranda suyla karışabilen formik asit, azeotrop oluşturduğu için damıtma yoluyla ayrılamaz. Dizinin bütün yağ asitleri içinde en güçlü olanıdır; tuzlarına formiyat adı verilir. Asit özelliklerinden başka, moleküldeki -CHO kümesinden ileri gelen ve aldehitlerinkine benzeyen indirgen özellikler de taşır. Esterlerinden bazıları, güzel kokularından ötürü şekercilikte kullanılır. Rom kokulu metil formiyat, bazı alkolleri kokulandırmaya yarar.
Formaldehit Nedir?
Formal diye de adlandırılan formaldehit -21°C’ta sıvılaşan, -92°C’ta katılaşan ve mukozayı tahriş eden, renksiz bir gazdır. Sanayide, çok büyük miktarlarda, gümüş ya da bakır üstünden 600°C’ta hava oksijeni aracılığıyla, metanolün yükseltgenmesiyle hazırlanır. Tepkime şöyle gelişir:
2CH3OH + O2 – 2HCHO + 2H2O.
Aldehitlerin bilinen bütün tepkimelerinden bağımsız olarak, formaldehitin, önemli bir sanayi ürünü olmasını sağlayan olağanüstü bir tepkime gücü vardır. Metanal suda çözünür. Ticarette, % 38 metanal içeren sulu çözeltiler formol adıyla tanınırlar. Asetilene katılması, bazı kauçukların ana maddesi olan bütadiyenin temel bireşim maddesini, yani bütindiyolü verir. Metanalin amonyakla yoğunlaşması sonucu heksametilentetramin (C6H12N4) elde edilir. Bu, idrar yolları için mikropkırıcı (ürotropin) olarak kullanıldığı gibi sanayide, bazı reçinelerin bireşiminde metanal yerine kullanılır ya da dumanlı nitrik asit etkisiyle, plastiğin ana bileşeni ve güçlü bir patlayıcı olan heksojene dönüşür. Metanalin fenollerle polikondansasyonu, ısıyla sertleşen ve
feroplastlar adı verilen bir plastik maddeler sınıfının elde edilmesini sağlar. Bunlardan, bakelitler, sanayide üretilen ilk yapay reçinelerdir. Metanalin üreyle polikondansasyonu sonucu, üreformol reçineleri ya da üreoplastlar elde edilir. Albüminli maddelerleyse ısıyla sertleşen, başka bir plastik maddeler sınıfı, yani aminoplastlar oluşur.
Formol Nedir?
Formolün sulu çözeltisi, gerçekte, aşağı yukarı yalnızca, bunun, CH2 (OH)2 formüllü hidratını içerir. Bu madde, n değişken , ama, yüksek bir sayı olmak üzere, (CH2O)n H2O formüllü paraformaldehit makromolekülleri vermek için büyük bir polimerleşme eğilimi gösterir. Formole sülfürük asit katılmasıyla, yapay liflerin (Delrin) hazırlanmasına yarayan, çözünmez, yüksek bir mol kütlesi olan, lineer bir polimer elde edilir. Asitli bir ortamda, formolün damıtılması, formülü
olan halkalı bir trimeri, yani trioksimetilen ya da trioksanı verir. Formol, ölmüş hayvanların ve benzeri anatomi örneklerinin saklanmasında kullanılan güçlü bir mikrop kırıcıdır.
Son Yorumlar