Faşizm Nedir? Faşizmin Özellikleri Nelerdir? Faşizm, 1. Dünya Savaşından sonra meydana çıkmış olan, aşırı sağ bir diktatörlüğe dayanan, çoğulcu demokrasiyi kabul etmeyen ve marksizme karşı çıkan siyasal rejimin adıdır.
Faşizmin, 1. Dünya Savaşından sonra Avrupa’ya yayıldığı ve kapitalist sistem içinde oluştuğu görülür: İspanya’da Prima de Rivera ve Franko, İtalya’da Mussolini, Almanya’da Hitler, Portekiz’de Salazar bu rejimin uygulayıcıları olmuşlardır.
Faşizm çeşitli anlamlarda kullanılmaktadır: Faşizm, geniş anlamda, marksist olmayan tüm modern diktatörleri kapsar, dar anlamda ise, İkinci Dünya Savaşından önce İtalya’da ortaya çıkmış olan rejime verilen addır. Faşizm, günümüzde beğenilmeyen rejimleri kötülemek için de kullanılmaktadır.
Faşizm, siyasal bir kuram, ya da bir öğreti olmaktan çok, bir siyasal harekettir. Çeşitli faşizm uygulamalarının ortak noktaları dikkate alındığında, faşizmin özellikleri aşağıdaki gibi sıralanabilir:
a) Faşizm, batı demokrasisinin ve Marksist Leninist rejimlerine karşıdır; kapalı, tekli bir siyasal rejime dayanır. Çoğulcu demokrasinin, genel seçim, insan hakları, çok partili yaşam gibi kurumlarını benimsediği gibi, sosyalizme de karşıdır. Faşizme göre, Ulusal birlik olmalı sınıflar arası çatışma olmamalıdır. Sermaye ile emek çatışma içinde olmamalı devlet otoritesi altında birleşmeli ve uzlaşı bu şekilde sağlanmalıdır.
Faşist sistem, kapitalist bir sistem içinde yerini almak isteyen, aşırı sağ bir diktatörlüktür.
b) Faşizm, insanların eşitliğini kabul etmez bunu yanında, ulusların, devletlerin, ırkların eşitliğini de kabul etmez. İnsanlardan bazıları yönetilmek bazıları da yönetmek için yaratılmışlardır. İnsanları yönetmek üstün nitelikli insanların işidir. Çümkü bunlar kendileri için ne faydalı olduğunu ve kendi gerçek çıkarlarını bilmezler. Toplumu da o üstün nitelikli insanlar yönetir.
c) Faşizmde, egemenlik halka, ait olmayıp üstün nitelikli insan ve insanlara aittir. İnsanlar arasında eşitlik yoktur. Faşimin getirdiği iktidar kişisel iktidardır. Meclis olmasına rağmen hükümeti kısıtlayamaz. Tüm yönetim önderin elinde ve egemenliğindedir.
d) Faşizm, aşırı derecede ulusçudur. Bu rejimde, ulusçuluk, aşırı bir şekilde kötüye kullanılmış, sistemin ayakta durmasını sağlayan etkenlerden biri haline gelmiştir. Aşırı ulusçuluk, Almanya’da ırkçılığa dönüşmüştür.
e) Faşizmde, devlet yüceltilmiştir. Her şey devlet içindir. Faşizmde, toplum bireye egemendir. Devlet, ya da Ulus karşısında bireylerin, insan hak ve özgürlüklerinin hiç bir değeri yoktur. Amaç, kişi değil, devlettir.
f) Faşizm, tek partiye dayanır. Faşizmde açık, çoğulcu bir siyasal hayat bulunmaz. Parti militarist ve kapalıdır. Faşist parti elemanlarını, askeri birlikler gibi eğitir. Parti, seçkin bir ekibi kurumlaştırır. Parti, adeta devletin en yüksek bir anayasa organıdır; devleti somut görünümüdür. Çok partili rejimlerde, faşist partiler, komünist parti gibi devrimle gelen tek parti değildir; iktidara geldikten sonra tek parti haline gelmiştir.
g) Faşizme göre, demokratik seçimler birer oyundur. Önder, halk ile kendi arasında bir aracıyı gerek bulmaz. Önder, halktan oy istemez yaptıklarına evet yada hayır cevabı ister. Bu rejimde seçim değil, halk oylaması (plebisit) vardır. Halkı bu yolla etkileme, tüm devlet güçlerini elinde bulunduranlar için kolaydır. Faşizm, halk egemenliğini de reddeder.
Son Yorumlar