Etiyopya Coğrafi Özellikleri

Etiyopya, Kuzeydoğu Afrika’da ülke.

1974’e kadar mutlak monarşiyle yö­netilen Etiyopya, 12 Eylül 1974’te im­parator Haile Selasiye’nin Etiyopya ordusu, tarafından görevinden alın­masıyla, tarihinde çok derin izler bı­rakmış bir yönetim biçiminden kur­tulmuştur: Haile Selasiye, 1935’te İtalyan istilasına karşı direnişi nede­niyle uzun süre bir Afrika kahramanı sayılmış ve başkent Addis-Abeba, Afrika Birliği Örgütü’nün merkezi seçilmiş, imparator, uzun saltanatı döneminde, Etiyopya’nm özerklik ka­zanması ve uluslararası saygınlığına yeniden kavuşması için çok şey yap­mış, ama Kıpti (Kopt) kilisesi ile var­lıklı ailelerin desteklediği tutucu ve gelenekçi siyasetiyle, ülkedeki halkçı ve ilerici güçleri önemsemediğin­den, bu güçlerin uyanmasıyla salta­natı sona ermiştir.

Etiyopya Coğrafyası

4000 m’den yüksek sivri dorukların (Decen, 4 620 m) egemen olduğu bir yüksek yaylalar üçgeninden oluşan Etiyopya’nın, yüzey şekilleri çok ke­sintili ve engebelidir. 1 000-2 000 m’yi bulan gerçek kanyonlar, günü­müzde de sıcak su kaynaklan ve fü- merollerin (krater çevresinden ya da lav akıntılarından yükselen buhar ve gazlar) görüldüğü volkanik kütleleri sıkıştırırlar. Güneybatı-kuzeydoğu doğrultusunda çok geniş bir tekto­nik hendek, Babülmendeb’den Kenya’ya kadar ülkeyi baştan sona aşar; kuzeyde Avaş vadisiyle, güneydeyse Çalbiye gölünden Zuay gölüne ka­dar, art arda bir dizi gölle kaplı olan bu hendek, kuzeydoğuda biri kuzeye doğru Kızıldeniz hendeğiyle birle­şen, öbürü Tacura körfeziyle Aden körfezine doğru uzanan iki yönde ya­yılır; kuzeyinde, akarsularla (Omo, Mavi Nil) son derece parçalanmış olan yüksek Etiyopya yaylası, doğuda Kızıldeniz’e ve kurumuş göllerle, acı su birikintileriyle kaplı Danakiller ovasına doğru dimdik bir yamaçla apansızın son bulur; batıdaysa birbirini izleyen düzensiz çıkıntılarla, Ku­zey Eritre’den Rudolf gölüne, alçak düzlüklerden oluşan bir bölgeye doğru iner. Hendeğin güneyinde, Hazar dağları gibi alçak yaylalardan oluşan geniş bir bölge ile Somali yö­nünde uzanan Orta Bölge dağları yer alır.

Üstünde bulunduğu enlem gereği, Etiyopya’ya yüksek yaylaların denge­lediği nemli bir tropikal iklim ege­mendir; yaylalarda basamaklar ha­linde üç ayn ildim ve bitki bölgesi gözlemlenir: 1 800 m’ye kadar, bol yağış alan, büyük bölümü sağlığa el­verişsiz ve geçit vermeyen gür or­manlarla kaplı sıcak topraklar bölge­si kvolla; 1 800-2 500 m arasında yer alan hafif tropikal iklimli voinadega (en kalabalık ve en çok işlenmiş böl­gedir); 2 500 m’nin üstünde yer alan soğuk topraklar bölgesi dega (hay­vancılığın yaygın olduğu otlaklar bölgesi).

Hadi Paylaş!