En iyi ses yalıtımına sahip bir ev ortamı yapma konusunda…

Melis ve arkadaşları en iyi ses yalıtımına sahip bir ev ortamı yapma konusunda bir oyun oynamaya karar verirler. Ancak bu oyunun bazı kuralları var.

Herkes en fazla dört çeşit yalıtım malzemesi kullanabilir. Kullanılan malzemelerin hepsi istenirse aynı fiziksel halde (katı, sıvı ya da gaz) seçilebilir. Melis ve arkadaşlarının hazırladığı bu oyuna isteyen herkes katılabilir. Bu oyunda en fazla üç kişiden oluşan bir grup oluşturulabilir. Herkes projesini bir sonraki derse getirmelidir. Herkesin projesinde aynı ses kaynağı kullanılacaktır. Değerlendirmeyi sınıftan seçilen beş kişilik bir jüri yapacaktır. Her jüri üyesi kendilerine sunulan projeye 1-5 arası puan verecektir. En fazla puan alan kişi ya da kişiler bu oyunu kazanacaktır.

Not: Aşağıdaki boşluğa projemizin ayrıntılarını yazalım ve projemizi tanımlayan bir çizim yapalım. Neden bu malzemeleri seçtiğimizi açıklayalım.

En iyi ses yalıtımına sahip bir ev ortamı

Sesin yayılması için maddesel ortama gereksinim olduğunu biliyorsunuz. Bu nedenle ses en iyi katı ortamlarda yayılır. Fakat katı maddeyi oluşturan taneciklerin dizilişine göre bu durum değişkenlik gösterir. Pamuğu oluşturan tanecikler tahta kaşığı oluşturan taneciklere göre daha gevşek dizilmiştir. Bu nedenle tahta kaşık gibi maddeler sesi iyi iletirken pamuk yapısındaki maddeler sesi daha az iletir. Sesin yayılmasını önleyen bu tür maddelerin sesi soğurma özelliği vardır.

Aşağıdaki fotoğraflarda ses yalıtımında kullanılan bazı malzemeler yer almaktadır. Fotoğrafları inceleyiniz.

Yukarıdaki fotoğraflarda olduğu gibi tiyatro ve konser salonlarında, okul, hastane gibi binalarda ses yalıtımı sağlanması gerekir. Bu nedenle bu tür bina ve mekanlarda içerideki sesin dışarı çıkmasını, dışarıdaki sesin de içeri girişini engelleyen mühendislik ve mimarlık çözümlerine ihtiyaç vardır.

Binaların yapımından sorumlu olan inşaat mühendisleri bu tür binalarda ses yalıtımı sağlayan malzemeler kullanırlar. Binaların tasarımından sorumlu olan mimarlar ise gürültüyü en aza indirerek mekanın gerektirdiği ses düzenini sağlayacak mimari çözümler üretir. Aşağıda bir sinema salonu için yapılan projelendirme çalışması yer almaktadır. Resmi incelediğinizde duvarların ses yalıtımını sağlayacak nitelikte yalıtım malzemelerinin kullanıldığı katmanlardan oluştuğunu fark etmiş olmalısınız.

Sesin kontrol edilebilmesi için yansımasının, iletiminin ve soğrulmasının nasıl gerçekleştiğinin bilinmesi gerekir. Binalar yapılırken ses yalıtımının sağlanması için duvarlar sıvanır ve duvarların arasına sesin soğurulmasını sağlayan ses yalıtım malzemeleri (strafor köpük, cam yünü, akustik yanmaz sünger, yumurta sünger, yanmaz izolasyon süngeri, piramit sünger, labirent sünger, ağır bariyerli sünger, yanmaz ses yalıtım süngeri, vb. malzemeler) konur. Yukarıda sağda yer alan fotoğrafta bir binanın duvarlarına bu yalıtım malzemelerinin uygulanışı görülmektedir.

Araba egzozlarındaki susturucular motor sesinin şiddetini azaltmak için kullanılır. Susturucularda art arda odacıklar yapılır veya sesi soğurucu maddeler kullanılır.

Ağaçlar, ortamdaki sesin soğrulmasını sağlar. Yerleşim yerlerinde binalar yapılırken etrafları ağaçlandırılır.

Odadaki eşyaların yumuşak ve pürüzlü yüzeye sahip olması sesi dağınık yansımaya uğrattığı için sesin daha fazla soğurulmasını sağlar. Kapalı mekanlarda yankı oluşumunun engellenmesi için sesi yalıtan malzemeler kullanılmalıdır. Trafiğin gürültü kirliliğinin önemli unsurlarından birisi olduğu büyük yerleşim yerlerinde binalar ile yollar arasının ağaçlandırılması, bina ve yollar arasında geniş alanların bırakılması, çift cam sistemlerinin kullanılması alınabilecek önlemlerden bazılarıdır.