Bir bölgede bir canlı topluluğunun yaşayabilmesi için, mutlaka bir başka canlı topluluğu ile su, toprak, hava gibi temel maddelerden oluşan bir cansız çevrenin olması gerekir. Belirli bir alanda yaşan hayvan ya da bitki topluluğu ile arasında madde alışverişi olan ve kendi kendine yetebilen sistemlere ekosistem denilir. Örnek vermek gerekirse, çöl bir ekosistemdir, dere bir ekosistemdir.
Her ekosistemde üretici, tüketici ve ayrıştırıcı canlılar bulunur. Bu canlıların sayısını cansız etmenler belirlemektedir.
İlk etmen olan suyu bulmak ve vücuttaki dengeyi sağlamak açısında çok önemlidir. Canlı varlıkların suya olan ihtiyacı, kuraklığa gösterilen direnç canlıların dünya üzerindeki değişimini etkilemektedir.
Bir ekosistemde sıcaklık faktörü çok önemlidir. Özelliklere enzimlerin işleyişi sıcaklıkla ilgilidir. Bazı canlılar yüksek sıcaklıkta yaşayabilirken bazı canlılar daha farklı bir sıcak aralığında yaşayabilir.
Toprak ekosistemdeki üreticiyi birinci elden etkilerken tüketici canlıyı dolaylı yoldan etkilemektedir. Özellikte toprakta bulunan organik ve in organik madde miktarı büyük önem taşımaktadır. Her bitki aynı toprakta yetişmez. Özellikle topraktaki hava miktarı bitkinin kök gelişimi için büyük önem taşımaktadır.
Bir diğer faktör ise iklim, canlıların dağılımını gösterir. Doğu Anadolu’da patates yetişirken portakal yetişmez. Ekosistemin iklimi üzerinde yetişen bitki türlerini belirler.
Ekosistemler çeşit olarak iki ana maddeye ayrılmaktadır. Karasal ekosistem ve su ekosistemleri.
Karasal ekosistem yeryüzü üzerinde çok geniz bir ekolojik alana sahiptir. Kara ekosistemleri genel olarak iklim, toprak ve bitki örtüsü gibi farklılıklarla birbirlerinden ayrılmaktadır. İçlerinde pek çok bitki ve hayvana ev sahipliği yapmaktadırlar.
Çöl ekosistemleri, her zaman kuraktırlar. Gece ve gündüz arasında sıcaklık farkı çok büyüktür. Canlı sayısı ve çeşidi azdır.
Orman ekosistemleri, doğal kaynak bakımından zengindir ve dünyanın dengede kalmasında yardımcı olur. Canlılar için beslenme barınma ve çoğalma konularında ideal ekosistemleridir. Bu nedenle, bu ekosistemlerde an fazla canlı sayısına ve türe karşılaşmak mümkündür.
Tundra ekosistemleri kutup tundrası ve alp tundrası olarak ikiye ayrılmaktadır.
Ekosistemin diğer bir kısmı ise sucul ekosistemlerdir. İçinde barındırdığı canlı cansız varlıkları besleyen küçük bir su damlası dahi ekosistem özellikleri taşır.
Son Yorumlar