Devlet Denetleme Kurulu Nedir? Görevleri Nelerdir? Anayasanın getirdiği yeni kurumlardan biri de, Devlet Denetleme Kuruludur (madde 108). Bu Kurul, yönetimin hukuka uygunluğunun, verimli ve düzenli bir şekilde yürütülmesinin ve geliştirilmesinin sağlanması için, Cumhurbaşkanlığına bağlı şekilde kurulmuştur; doğrudan doğruya Cumhurbaşkanınca atanan başkan ve üyelerden oluşur.
Devlet Denetleme Kurulu, Anayasadan önce, Milli Güvenlik konseyi döneminde kurulmuş ve etkinliklerine başlamıştır. Bu kurul, alışılmış bir denetleme, ya da teftiş kurulu değildir. Yönetimin içinde ve dışında, değişik yapı ve yetkilere sahip denetim kuruluşları vardır. Genellikle bu kuruluşlar yönetimi, verimlilik, hukuka uygun açılarından denetleyebildikleri gibi, görevliler hakkında, disiplin ve ceza soruşturması da yaparlar. Devlet Denetleme Kurulu ise, Cumhurbaşkanının gerek duyduğu alanlarda inceleme araştırma ve denetim yaparak, Cumhurbaşkanına bilgi sunar. Devlet Denetleme Kurulunun etkinlikleri, hiç bir zaman, disiplin ve ceza kovuşturması netiliğinde olmadığı gibi, böyle bir amaç da gütmez.
Devlet Denetleme Kurulu Özellikleri
a) Kurul, Cumhurbaşkanına bağlıdır; görevi, doğrudan doğruya Cumhurbaşkanından alır; kendiliğinden kurum ve kuruluşlar üzerinde araştırma ve incelemede bulunamaz.
b) Kurulun görev alanına giren kuruluşlar ve kişiler, kurulca istenen her türlü bilgileri ve belgeleri vermekle yükümlüdür.
c) Kurul adına hazırlanan ve Cumhurbaşkanına sunulacak olan raporlar, Kurulda görüşülür ve karara bağlanır.
d) Kurul kararları gizlidir. Kurul tarafından hazırlanan raporlar, yalnız Cumhurbaşkanına sunulur. Cumhurbaşkanı kendisine sunulan raporu onayladıktan sonra, rapor Başbakanlığa gönderilir.
e) Devlet Denetleme Kurulu yasasında 1990 yılında yapılan değişikliğe göre, Kurul raporlarında; incelenmesi tahkiki, teftişi, veya dava açılması istenilen alanlar, en geç 45 günde, gereği yapılmak üzere Başbakanlıkça yetkili mercilere intikal ettirilir. Sonuçta Başbakanlık aracılığı ile Cumhurbaşkanlığına bilgi verilir. Bu düzenlemenin, Anayasaya uygun olduğu söylenemez. Anayasanın 108. maddesinde açıkça belirtildiği gibi, Devlet Denetleme Kurulunun, hareketi Cumhurbaşkanının isteği üzerine …her türlü inceleme, denetleme ve araştırma yapar. Devlet Denetleme Kurulunun, soruşturma yapma, ya da dava açılmasını isteme gibi bir yetkisi yoktur.
f) Kurulun hazırladığı ve Cumhurbaşkanının onayladığı rapor, kamu kuruluşlarını bağlayıcı bir karar değildir. İlgili kuruluş, açısından, bir ön rapor şeklindedir. Yetkili ve ilgili kuruluş gerekli soruşturma ve araştırmayı yapar sonucunu da Başbakanlık aracılığı ile Cumhurbaşkanlığına sunar.
Son Yorumlar