Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetleri açıklayınız.

Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlerin etkisinde bulunan cisimlerin hareketi için ne söyleyebilirsiniz? Tartışınız.

Bu soruya da bu metinden sonuç çıkartabiliriz.

Bir arabaya uygulanan kuvvetlerin yönleri zıt, büyüklükleri de eşitse bu arabaya etki eden net kuvvet sıfırdır. Bazı durumlarda, cisme aynı doğrultuda uygulanan kuvvetlerin yönleri zıt, büyüklükleri eşit olabilir. Bu tür kuvvetleri de dengelenmiş kuvvetler olarak adlandırılır.

Örneğin bir alışveriş sepetine veya bir kapının her iki tarfına geçen kişilerce kapı ittirilince, etki eden net kuvvet sıfırdan farklıdır. Bu durumlarda cisimler üzerine uygulanan kuvvetlerin yönleri zıt, büyüklükleri de eşit olmaz. Bu tür kuvvetleri de dengelenmemiş kuvvetler olarak adlandırılır.

Dengelenmiş ve dengelenmemiş kuvvetlerin etkisi altında bulunan cisimlerin hareketleri nasıl olur? Uygulanan kuvvetler, cisimlerin süratlerini nasıl etkiler?

Bir cisme uygulanan kuvvetler dengelenmemiş ise harekete neden olur. Dengelenmemiş kuvvetlerin etkisi altındaki cisimler, hızlanma ya da yavaşlama hareketi yapar. Cisim hızlanıyorsa hareket enerjisi artar, yavaşlıyorsa azalır. Kuvvet ve enerji arasında bir ilişki vardır. Ama kuvvet ve enerji aynı şeyler değildir. Bir cisme etkiyen kuvvetler dengelenmişse ve cisim duruyorsa durmasına devam eder. Eğer cisim hareketliyse sabit süratle hareketini sürdürür.

Dengelenmemiş iki kuvveti üçüncü bir kuvvetle dengelenebilir. Durgun cisimlerin üzerine etki eden kuvvetlerin dengelenmiştir. Durmakta olan bir araca motorun uyguladığı itme kuvveti, sürtünme kuvvetinden büyük olursa araç hareket eder. Hareketli bir araç, sürtünme kuvveti yardımıyla durdurulabilir. Duran araç, dengelenmiş kuvvetlerin etkisi altındadır.
Dengelenmemiş kuvvetlerin sayısı ikiden defazla olabilir. Dengelenmemiş kuvvetleri dengelemek için önce net kuvveti belirlenir. Daha sonra cisme etki eden net kuvvete ters yönde ve eşit büyüklükte bir kuvvet uygulanır.

Hadi Paylaş!