Bayezid-i Bistami Kimdir? Hayatı ve Görüşleri Nelerdir? Temsil ettiği anlayışta vecd ve manevi sarhoşluğa önem verilen mutasavvıf. Tasavvuf tarihinde sistemli bir görüşten ziyade (şathiye) denilen manevi sarhoşluk ve vecd halindeyken söylediği sözlerle ün yapmış olan Bayezid-i Bistami’nin tam adı Abu Yezid Tayfur b.lsa el-Bistami’dir.
Hayatı üzerinde fazla bilgi bulunmayan, ümmi bir şeyhin oğlu olan Bistami’nin gençlik çağlarında Hanefî fıkhı okuduğu bilinmektedir; bazı tasavvuf kitaplarında adına bağlı olarak Tayfurriyye diye söze edilen bir akım üzerinde durulmaktadır. Vecd ve manevi sorhoşluk halinde söylediği, kendisine ün sağlayan sözlerinden birkaçı şöyledir: Bir denize vardım ki peygamberler onun sahilinde durdu veya Cehennem de ne ki, onu görsem eteğimle söndürüveririm. Daha sonra gelen mutasavvıflar bu sözleri, manevi sarhoşluk ve kendinden geçme halinde söylenmiş olmalarına değer tanıyarak, yorumlamaya çalışmışlardır.
Nefsiyle mücadele (cihad) riyazata da önem tanımıştır. Bir gün veli olarak tanınan bir zatı, ziyarete gittiği sırada, sokakta yere tükürürken gördü. Mescide doğru ilerleyen bu zatı bir daha hiç görmedi. Peygamber’in Kıble tarafına tükürmeyiniz hadisini de diğerleri gibi daima hatırında tuttuğundan adı veli’ye çıkmış kişiyi görmekten vazgeçmesinin sebebini soranlara bu hadisi ima ederek: Dini bir edebi bozan böyle bir kimseye Allah velilik sırrını emanet etmez cevabını vermiştir.
Bayezid-i Bistami Kur’an ve hadislere değer verilmesini ve bunların maddi kerametlerden üstün tutulmalarım öğütlerdi. Ölüm tarihi 874 olarak bilinen Bayezidi Bistami’den manevi çevrelerde her zaman hatırlanan görüşler ve öğütler kalmıştır.
Son Yorumlar