Abdülhak Molla Kimdir? Türk hekimi, hekimbaşı, şair, ilim adamı (İstanbul 1786-ay.y. 1853). Divanı hümayun hocalarından Mehmed Emin Sükuhi Efendinin oğlu. Hekimliği Süleymaniye medresesinde öğrendi. Mahmud II devrinde Eski saray’a hekim oldu. Sonra Asakiri Hassa hekimbaşılığı yaptı. Kendisine Mahmud II ve Abdülmecid zamanlarında üç defa hekimbaşılık görevi verildi. Ayrıca padişahların Anadolu ve Rumeli kazaskerlikleri payesini ve öncelikle reisülulema (bilginlerin başkanı) unvanını aldı.
Hekimbaşılık görevini üçüncü defa yaparken Maarif meclisi üyesi oldu. Sonra Mektebi Tıbbiye nazırlığına getirildi. Tıbbiyeyi ıslah projesi içinde, tıphane ile cerrahhane birleştirildi ve Topkapı sarayı içindeki Otlukçu kışlasından çıkarılıp Enderun ağaları için yapılmış olan Galata sarayına götürüldü. Bu değişiklik Türk tıp tarihinin en önemli olaylarından biridir. Yine, önemli bir adım olarak, Abdülhak Molla, bu sırada Padişahtan anatomi derslerinin kadavra üzerinde okutulması için özel izin çıkardı. Ayrıca, salgın hastalıklara karşı karantina teşkilatı kurdu ve mecburi çiçek aşısı yapılmasını sağladı.
Sultan Abdülmecid fermanı ile kendisine verilen Bebek’teki yalıda bir de eczanesi vardı ve kapısına Ne araşan bulunur derde devadan gayrı mısraını yazdırarak unutulmaz bir nükte bırakmıştı. İyi bir divan şairiydi. Mahmud II’nin Rami kışlasında bulunduğu süreye ait Tarih-i Liva (Liva Tarihi) adlı tarih ile, yine Mahmud II’nin hastalığına ait müşahadeleri toplayan Ruzname’si basılmadı. Kardeşi Mustafa Behçet Efendi ile yazmaya başladıkları Hezar Esrar (Bin Esrar) adlı hekimliğe dair bir eseri de sekiz yüz ellinci sayıda kaldı. Kitabı tamamlamak ve bastırmak, oğlu, tarihçi ve hekim (Abdülhak Hâmid’in babası) Hayrullah Efendiye kaldı.
Son Yorumlar