Fransa’nın İklimi ve Bitki Örtüsü
Fransa İklimi
Fransa iklimi genelde batı kesimindeki atmosfer dolaşımının etkisine açık ılıman bir iklimdir.Bu dolaşım, mevsimlik ritmi içinde, hava kütlelerinin durumuna bağlıdır: Kışın yüksek basınç merkezi olan karasal kutup havası, Kuzeydoğu Avrupa üstüne inerken, denizden gelen tropikal yüksek basınç, Akdeniz havzasının güneyine doğru yayılır. Yazın ise, tersine, yüksek basınç Fransa’nın güneyine doğru yükselerek, Akdeniz bölgesine sıcak ve kurak yazlar getirir. Kuzey denizlerinden gelen alçak basınç, doğuya kayarak, yumuşak ve yağışlı bir iklime neden olur. Genelde, okyanus etkisinin ağır bastığı bölgeler, kışın en fazla yağış alan bölgelerdir; zaman zaman kara tipi özellikler gösteren bir iklimin bulunduğu doğuda, en yağışlı mevsim yazdır; Akdeniz bölgesinde, en yağışlı mevsimin sonbahar ve ilkbahar olduğu görülür.
Sıcaklık düzeni, mevsimlerde daha açık bir farklılık yaratır: Okyanus ikliminde kışlar serin, ama dağlarda serttir; doğu bölgelerindeyse kara iklimi özellikleri taşır; gene de her bölgede kışlar bitki örtüsü bakımından ölü mevsimdir.
Fransa Bitki Örtüsü
Bitki örtüsü mevsim geçişleriyle belirlenir: Ovalarda yaprak döken ağaçlar egemendir, ama kışın sert geçtiği bölgelerde, yerlerini reçineli ağaçlar alır. İklim farklılıklarına açıkça duyarlı olan bitki türleri, yıl içinde kurak bir mevsim olup olmamasına ve sıcaklık etkenlerinin değişimine göre, iklimin bitkiler üstünde etkisi olduğu bölgeleri belirler. Ovalarda meşeler yaygındır; dağlık bölgelerdeyse nem isteyen gürgenlere rastlanır; bunlar daha yükseklere çıkıldıkça, çam ve köknarlarla, dana soğuk kesimlerdeyse ladinlerle karışırlar. Yazların kurak geçtiği Akdeniz yöresi, bitkiler açısından fizyolojik bir uyum gerektirir. Ağaç türleri, sıkı sıkıya toprağın cinsine de bağlı olabilir. Landes’daki podzol tipinde asitli topraklarda yetişen çam ormanı buna örnektir. Her mevsimdeki yağışların bolluğu, humus açısından zengin toprakların oluşumunu elverişli kılarken, bunların özellikle asitli ve yer değiştirilebilir kayaçlar üstünde yıkanmalarına da neden olur. Dağlardaki ve yamaçlarındaki akıntılar nedeniyle hümüs yığılmasının engellendiği Akdeniz bölgesinde, taşlı topraldar egemendir.
Akarsu rejimleri iklimin yağış ve sıcaklık verilerini yansıtır: Sen’in yağmur rejimi karşısında Rhone gibi dağ ırmaklarının kar rejimi yer alır. Akdeniz bölgesindeki ırmakların, fırtına sağnaklarının yol açtığı çoğu kez düzensiz, şiddetli yaz taşkınları gösteren rejimleri vardır. Böylece, iklim, bitki ve su örtüsü, batıda okyanus havzası Fransa’sını, doğuda yarı-karasal Fransa’yı ve iklimin yüzey şekillerine bağlı olduğu dağlık bölgeleri birbirinden ayırır. Akdeniz bölgesi, yüzey şekilleriyle kuzeye doğru birdenbire kesilen özgün bir iklim çevresidir.
Son Yorumlar