Fotoğraftaki insanlar büyük bir titizlik içerisinde ne yapıyor olabilir? Bulmayı bekledikleri nesne veya yapılar ne olabilir ve bunlar ne işe yarar? Bunlar nasıl oluşmuştur? Arama neden yüzeyin alt kısımlarında yapılmaktadır? Etrafta hiçbir iş makinesi görünmüyor ve çalışmalar tamamen insan gücüyle yürütülüyor. Acaba, kazı işleminde iş makinesi kullanmamalarının özel bir nedeni olabilir mi?
Fosil çıkartan fosil bilimciler
Fotoğraftaki insanlar büyük bir titizlikle fosil arıyorlar. Fosil bize tarih ile ilgili bilgiler verir. Fosil eski zamanlarda oluştuğu için toprağın altında bulunduğu için yüzeyin alt kısımlarında arıyorlar. Bu işte iş makinesi kullanılamaz çünkü büyük bir titizlikle çalışmaları el ile yapılması gerekir, yoksa iş makineleri fosillere zarar verir. Fosil örnekleri ile ilgili sunuma buradan ulaşabilirsiniz.
Geçmişten izler taşıyan fosiller
Bilim insanları, geçmiş dönemlerde dünyanın nasıl bir yer olduğunu ve dünyada hangi canlıların yaşadığını merak etmişlerdir. Bu amaçla çeşitli bilimsel yöntemler kullanarak araştırmalar yapmışlardır. Geçmiş dönemlerle ilgili bilgi edinmede fosiller büyük önem taşımaktadır. Kayaçların ufalanması ile ortaya çıkan parçalar; rüzgâr, akarsu ve buzullar tarafından deniz, göl ya da bazı yerlerde birikir. Bu şekilde, kayaçlardan ayrışan küçük parçalar tekrar birleşerek yeniden bazı kayaçları oluşturur. Bu kayaçlar, genellikle tabakalı şekilde görülür ve içerisinde fosil adı verilen bazı canlı kalıntıları bulundurur. Yeryüzünün farklı derinliklerinde, uzun yıllar boyunca kayaçlar arasında kalmış her türlü canlı kalıntısı ve izine fosil denir.
Fosiller, geçmişte yaşayıp günümüzde de yaşamakta olan canlı türlerine ait olabileceği gibi, nesli tükenmiş canlılara da ait olabilir. Fosiller, bilim insanlarının çalışmalarına birçok fayda sağlar.
Bu faydalardan bazıları şunlardır:
• Dünyanın oluşumundan itibaren hangi dönemlerden geçtiğini anlamamızı,
• İçinde bulundukları kayacın hangi zamana ait olduğunu anlamamızı,
• Nesli tükenmiş canlılar hakkında bilgi sahibi olmamızı,
• Bulundukları bölgenin geçmişteki coğrafi yapısı ve iklimi hakkında bilgi sahibi olmamızı sağlar.
Fosil Bilimi
Fosilleri inceleyen bilim dalına fosil bilimi veya paleontoloji, bu alanda çalışan bilim insanlarına ise fosil bilimci ya da paleontolog adı verilir. Günümüzde fosil bilimciler, uydu görüntüleri kullanarak yeryüzü şekilleri yardımıyla fosillerin yerlerini tespit edebilirler. Fosilleri yine özel araçlar kullanarak bulundukları yerden çıkarırlar. Elde ettikleri fosillerin yaşını ve hangi türe ait olduğunu fiziksel, kimyasal ve biyolojik yöntemler kullanarak anlamaya çalışırlar.
Fosil oluşumuna fosilleşme denir. Fosilleşme ile kömür, doğal gaz ve petrol gibi fosil yakıtlar oluşur. Fosil yakıtlar, canlı kalıntılarının uzun süren zaman içinde fosilleşmesi ve yakıt olarak kullanıma uygun hâle gelmesi şeklinde gerçekleşir.
Fosil çeşitleri
Uzun yıllar önce ölen bir canlı; kayaçlar, buzullar veya reçine içerisinde sıkışarak sertleşir ve fosilleşir. Günümüzde iki çeşit fosil vardır. Bunlar vücut fosilleri ve iz fosilleridir. Vücut fosilleri, bir hayvan veya bitkinin vücudundan kalan korunmuş yapılardır. Bu yapılar gerçek vücut parçaları olduğu gibi taşlaşmış veya oyuk hâline gelmiş fosil kalıpları da olabilir. Örneğin sinek, böcek gibi bazı canlılar bitkilerden akan öz suyu (reçine) içinde tutsak kalır ve ölür. Bu öz suyu, zamanla sertleşir ve fosilleşir. Böylece şeffaf bir yapı içerisinde çürümeden korunmuş olur. Günümüzde bu şekilde oluşmuş böcek fosillerine sıklıkla rastlanmaktadır. Yine bazı volkanik faaliyetler sonrasında lavlar arasında sıkışmış ancak vücut yapıları bozulmamış olan vücut fosilleri de vardır.
Canlı kalıntılarının kayaçlar arasına sıkışması sonucunda bırakmış olduğu izler de fosil olarak nitelendirilmektedir. Bunlara iz fosilleri adı verilmektedir. Fosil bilimciler, fosilleri özellikle belirli kayaçlarda arar. Fosil bulmanın en kolay yollarından biri, kayaç katmanlarının açığa çıktığı kesimlerde arama yapmaktır.
Son Yorumlar