Sindirim Olayı Nasıl Gerçekleşir?

Sindirim Olayı

Sizce besinlerin vücudumuza yararlı hâle gelmesi için nasıl bir değişime uğraması gerekir ve bu değişim nasıl gerçekleşir? Tahminlerinizi ve tahminlerinizin gerekçelerinizi sınıfta arkadaşlarınıza açıklayınız.
Yediğimiz besinler önce ağzımızda, sonra mide ve bağırsaklarda birtakım değişikliklere uğrar. Besinler ağzımızda tükürükle ıslanır ve dişlerimiz tarafından parçalanıp ufalanır. İletilebilecek ve sindirilebilecek duruma gelir.

Besinlerin sindirim sisteminde, hücrelere alınabilecek kadar küçük parçalara ayrılması ve değişime uğraması olayına sindirim adı verilir. Besinlerin ufalanması ve küçük parçalara ayrılması sadece çiğnemeyle gerçekleşir. Çiğneyerek besinleri parçalara ayırmanın önemi nedir?

Sindirim olayı, besin maddelerinin parçalanma şekline bağlı olarak iki şekilde gerçekleşir. Besin maddelerinin çiğneme ve kas hareketleriyle küçük parçalara ayrılması fiziksel (mekanik) sindirimdir

Besin maddelerinin enzim adı verilen salgılar yardımıyla yapısal değişime uğrayarak daha küçük yapılara ayrılması ise kimyasal sindirimdir. Kimyasal sindirim için enzimlerle birlikte su da gereklidir. Hidroklorik asit sütün, dişler besinleri parçalayarak yapısını bozmuştur. Midede de besinler mide asiti ile aynı şekilde parçalayarak sindirime yardımcı olur. küçük parçalara ayrılır.

Yağların fiziksel parçalanması, diğer besin içeriklerinden farklı olarak çiğneme veya kas hareketleriyle değil, safra salgısının etkisiyle gerçekleşir.

Mekanik sindirimde besinler, özelliklerini kaybetmez. Sadece fiziksel olarak küçük parçalara ayrılır, bu da kimyasal sindirimin daha kolay gerçekleşmesini sağlar. Sizce besinler, hangi sindirim organlarında mekanik sindirime uğrar? Tartışınız. Mekanik sindirim ağız yoluyla ve mide ile gerçekleştirilir.

Besin maddelerindeki besin içeriklerinin karbonhidrat, yağ, nişasta, protein, vitamin, su ve minerallerden oluşur. Kimyasal sindirimde görevli enzimler, yediğimiz besinlerdeki besin içeriklerinin moleküllere kadar parçalanmasını sağlar.

Aşağıda sindirimin aşamalarını inceleyeceğiz;

Ağızda dişler yardımıyla mekanik sindirim gerçekleşir. Aynı zamanda ağızda salgılanan tükürük sayesinde karbonhidratların kimyasal sindirimi başlar.

Ağza alınan besinler yutak yoluyla yemek borusuna iletilir.

Yemek borusu İç yüzeyi kaygan bir madde (mukus) ile kaplı olan yemek borusu, yapısında bulunan kaslar yardımıyla besinleri mideye iletir.

Mide kaslarının kasılıp gevşemesiyle ağızda başlamış olan mekanik sindirim midede devam eder. Midenin salgıladığı mide asidi ve enzimlerin faaliyeti ile proteinlerin kimyasal sindirimi başlar.

İnce bağırsakta yağların, karbonhidratların ve proteinlerin kimyasal sindirimi, burada salgılanan enzimlerin yardımıyla tamamlanır. Sindirimi tamamlanan besinler, ince bağırsaktaki yapılar tarafından emilerek kana
karışır.

Kalın bağırsakta su, mineral ve vitaminlerin emilimi gerçekle-şir. Sindirilmeyen artık maddeler ise anüse iletilir.

Sindirilmemiş artık maddeler anüs yoluyla vücuttan atılır.

Sizce besin maddelerinin en küçük yapıları olan moleküllere kadar parçalanması neden gereklidir? 

Besin maddeleri mekanik ve kimyasal sindirim sonucunda moleküllerine kadar parçalanarak kan yoluyla taşınabilecek ve hücreler tarafından kullanılabilecek hâle gelir. Besinlerin kimyasal sindiriminde enzimler, kimyasal tepkimeyi başlatma ve hızlandırma görevi yapar. Enzimlerin yardımıyla gerçekleşen kimyasal sindirimde besin gruplarının kimyasal sindirime uğradıkları organları aşağıdaki tablodan inceleyelim.

Sindirim sisteminde görevli yapı ve organlara yardımcı olan organlarımız karaciğer ve pankreastır.

Karaciğer; Karaciğerin sindirim sistemindeki görevi yağların sindirimi için gerekli olan safra (öd) salgısını üretmektir. Karaciğer tarafından üretilen safra salgısı karaciğerin alt kısmında bulunan safra kesesinde toplanır ve buradan bir kanal yardımıyla ince bağırsağın ilk bölümü olan onikiparmak bağırsağına geçer (Şekil 1.2).

Safra salgısı, onikiparmak bağırsağında bulunan yağların küçük parçacıklara ayrılmasına yani mekanik sindirimine yardımcı olur. Safra salgısı ile onikiparmak bağırsağında fiziksel sindirime uğrayan yağların ince bağırsakta gerçekleşen kimyasal sindirimi daha kısa sürede tamamlanır.

Pankreas, sindirimde görev yapan bazı enzimleri salgılar. Sindirime yardımcı organlar. Bu enzimler pankreas öz suyu denilen maddeyi oluşturur. Pankreas öz suyu, bir kanal yardımı ile onikiparmak bağırsağına aktarılır (Şekil 1.2). Pankreas öz suyundaki enzimler sayesinde karbonhidrat, protein ve yağların kimyasal sindirimi gerçekleşir.

Hadi Paylaş!