Marsilya Hakkında Bilgi

Güney Fransa’da liman kenti Marsilya (807 126 nüfus 1992). Fransa’nın ticaret trafiği açısından başlıca limanı ve nüfus açısmdan ikin­ci büyük kenti olan Marsdya, aynı za­manda Akdeniz’in en büyük limanıdır. Akdeniz kıyısında, kireçtaşlı Marseilleveyre sıradağlarının uzantısını oluşturan Croisette burnunun kuze­yinde yer alan Marsdya, önceleri dal­galardan, adalar (Pomegues, Ratonneau) sayesinde korunan ve dar bir çıkışla denize açdan küçük bir ko­ya sığınmış limandı. İ.Ö. 600’de Phokaialılar, Lakydon (Vieux-Port) kıyılarına ayak bastılar ve burada Massilia kentini kurdular; büyük bir olasılıkla da İ.Ö. VIII. yy’dan başlayarak bölgeye sık sık uğ­rayan Fenikelderi uzaklaştırddar. Daha sonra Marsdya, Roma ve Kartaca arasındaki savaşta, Roma’nın yanın­da yer aldı, gelişmesi ve denizlerdeki etkinliği giderek arttı. Romalılar Provincia romana’yı kurdukları sırada, Eski Yunanldara bağlı kalan Massdia Romalılarla komşu olması sayesinde gelişmesinin doruk noktasına ulaştı ama Sezar tarafından ele geçirildik­ten sonra gerilemeye başladı. Marsilya, Karolenjlerden sonra Provence kontluğuna katıldı. Kral Rene I döneminde (1434-1480) gelişen kent, Provence’m Fransız tahtına bağlan­ması üstüne, 1481’de krallık kenti du­rumuna geldi. Bir ayaklanma sonu­cunda Louis XIV, Marsilya’ya fatih olarak girdi (1660) ve belediyeye öz­gü ayrıcalıkları kaldırdı. XVII. ve XVIII. yy’larda ticaretinin kalkınma­sını destekleyen Colbert, 1720’deki korkunç veba salgınına karşm Marsılya’yı serbest bir liman haline getirdi. 1789 Fransız Devrimi’nde etkin rol oy­nayan Marsüya, Louis XVI’nın idam edilmesinden sonra Konvansiyon’a karşı başkaldırdı ama ayaklanma kanlı biçimde bastırıldı (Ağustos 1793). Napolyon savaşları ve kara ab­lukasından zarar gören Marsilya, Restorasyon devrini olumlu karşıladı. XIX. yy’da pek önemli siyasal olaylar olmadı. Süveyş kanalının açılması, Fransızların Uzakdoğu’da ve Afrika’ da sömürgeler kurmaları Marsilya’ nm, Fransa ve Akdeniz’in ilk sırada yer alan limanı olmasmı sağladı. Bu siyasal ve iktisadi etkenlere, XIX. yy’da kuzeye giden demiryolu hattının kurulması ve XX. yy’da otoyolun açıl­masının doğurduğu etkenler de eklen­di. Daha sonra liman bölümü yeniden düzenlendi, yeni havuzlar yapıldı. Marsilya’yı Rhöne’a bağlayan Rove tüneli açıldı. Marsilya belli bir tarihten sonra tro­pikal ürünlerin dışalımına yöneldi: Uzakdoğu’dan kauçuk, çay; Batı Afri­ka’dan yerfıstığı, kakao, muz, kahve; Latin Amerika’dan şeker; Kuzey Af­rika’dan meyve, buğday, yün. Sömürgeciliğin ortadan kalkmasından sonra bu ticaret trafiği giderek azal­dı: Bu yüzden, limanın daha sonraki temel etkinliği, Ortadoğu ve Cezayir’ den petrol dışalımından oluştu. Marsilya’da sanayi etkinlikleri son derece çeşitlidir: Besin sanayileri (un, şeker, konserve, yağ ve sabun fabri­kaları); kimya sanayisi (ağır yağlar, benzin, bütan gazı, sentetik kauçuk, deterjanlar); maden sanayisi (boksit arıtma tesisleri, alüminyum dökümevleri, demiryolu donanımı atölyeleri, tersaneler); özellikle büyük bir demir- çelik kompleksinin gelişmekte olduğu Fos’ta yoğunlaşan ağır sanayi. Yöne­tim, sanayi ve liman etkinlikleri dışın­da Marsilya’da bir üniversite çevre­si oluşmuştur, ayrıca iktisadi yönetim (bankaların, bir borsanm ve önemli bir ticaret odasının merkezleri) ve kül­tür (opera, radyo-televizyon istasyon­ları) etkinlikleri de vardır. Hızla geli­şen kentte 1977’de bir metro hattı açılmıştır.

Hadi Paylaş!