Hafif, beyaz taneler halinde yağan, yıldız ya da prizma biçimindeki buz billurları. Karın oluşabilmesi için ilk koşul bir bulutun varolmasıdır; gerçi aym koşul yağmur için de geçerlidir, ama kar billurları çok düşük sıcaklıklarda oluşur. Billurların topaklanma biçimi ve yoğunluğu, sıcaklığa, neme ve havanın hareketlerine bağlıdır. 0°C ile —5°C arasında billurlar genellikle yumacıklar halinde birleşirler; yığınlar halinde biriken bazı yumacıkların çapıysa 10 cm’yi aşabilir.
Kar, sıcaklık 0°C’ın altındaysa, yere kadar ulaşabilir ve burada tabakalar halinde birikir. Sıcaklık 0°C’ın üstündeyse, düşen kar ya yağmurla karışır ya da bütünüyle yağmura dönüşür; yerde de az ya da çok hızlı bir biçimde erir.
Kar çoğunlukla yüksek enlemlere, dağlık kesimlere ve ılıman bölgelerdeki ovalara yağar. Ama 0°C’ın altındaki sıcaklıklar ve siklonların neden olduğu hava değişimleri her iklimde kar yağmasına yol açabilir. Kuzey, kuzeydoğu ya da kuzeybatı akımlarının getirdiği karlarsa kısa süreli tipiler biçiminde yağar.
Öte yandan dağlık kütlelere yazın bile kar yağabilir; ne var ki, sıcaklık değişikliklerinin sonucu olan kar erimesi 0°C eşsıcaklık çizgisi üstünde gerçekleşir. Ayrıca yüksek doruklar üstünde kar bütün yıl boyunca kalır. Buralar sürekli karların bulunduğu kesimlerdir. Sürekli karların yükseltisi, dorukların yükseltisine ve güneş almasına göre değişir (sözgelimi, Alpler’ de 2 700 – 2 800 m; tropikal bölgelerdeki dağlarda 4 800 – 4 900 m). Sürekli kar sınırı kutup bölgelerinde deniz düzeyine iner.
Karın Çeşitli Etkileri
Karın iklim üstünde büyük etkisi vardır. Işınları yansıttığı için, düşük sıcaklıklara neden olur. Ayrıca kar tabakası altında kalmış olan toprak ve ekinler, karın iletkenlik derecesinin düşük olması yüzünden iyi korunurlar; karın üstünde hava çok soğuktur ama, karın altında kalan toprak soğumaz. Son olarak, kar yağışları akarsu rejimleri üstünde de etkilidir.
Karın Ölçümü
Yerdeki karın kalınlığı, yatay ve karın yığılmasına çok elverişli kesimle dışında kalan bir yere dikilmiş dereceli kar sırıklarıyla ölçülür. Belli bir dönem süresince yağmış olan karın kalınlığıysa yatay yüzeyi, daha önce yağmış karlardan arındırılan özel aygıtlarla ölçülür. Yağmış olan karın su olarak karşılığını ölçmek için, nivometrelerden (karölçer) ya da radyoaktif bir kaynaktan yayılan y ışınının kar tabakasından geçerek zayıflamasını değerlendiren aygıtlardan yararlanılır.
Karın Yapısal Çeşitlilikleri
Kar tropikal hava akımlarının etkisiyle san ya da kırmızı renkte olabilir (sözgelimi, Büyük Sahra’nın kum taneciklerinin etkisiyle). Öte yandan karlar bazen topaklar halinde, bazen de taneli olabilir. Topak halinde kar, beyaz ya da saydamsız, küre, koni biçiminde, çapı yaklaşık 2-5 mm arasmda değişen buz tanelerinden, taneli karsa genellikle yassı biçimli ve daha küçük çaplı (1 mm’den küçük) buz tanelerinden oluşur.
Son Yorumlar