İvegen ya da süreğen bir hastalık olan kan kanseri (lösemi), kanın akyuvarlarını yapan dokuların çoğalmasıyla kendini belli eder. Kanda, nitelik ve nicelik açısından anormal olan akyuvarlar belirir. Tedavi edilmemiş ivegen biçiminde hızlı ilerleyen ve ölümle sonuçlanan çok tehlikeli bir hastalıktır. Kan kanserinin bütün biçimlerinde kan yetersizliğini gösteren genel belirtiler görülür; bu belirtiler kemik iliği yetersizliğinin sonucudurlar. Kanın bütün normal öğeleri azalır. Akyuvarların azalması enfeksiyonları kolaylaştırır, kan pulcuklarının (trombositler) azalması kanamalara yol açar; alyuvarların azalmasıysa bütün belirtileriyle kansızlığı başlatır. Buna karşılık kanda kan kanseri biçimine göre, değişiklik gösteren anormal öğeler görülür.
İvegen Kan Kanserleri
İvegen kan kanserinin iki ana biçimi vardır: İvegen lenfoblast kökenli kan kanseri ve ivegen miyeloblast kökenli kan kanseri daha sıktır (olguların yaklaşık %30’u). Özellikle ergenlik çağındakileri ve çocukları yakalar; lenfoblastların çoğalmasıyla kendini belli eder. Lenfosit yapan bütün organlar (dalak, lenf düğümleri) büyür. Lenfoblastlar karaciğer, böbrek gibi öbür organlara ve deriye yayılırlar. Öbürüne göre daha az görülen ivegen miyeloblast kökenli kan kanserine her yaşta raslanabilir. Mıyelo- blastların çoğalmasıyla kendini belli eder. Miyeloblastlar kemik iliğini istila ederler.
Süreğen Kan Kanserleri
Süreğen kan kanserleri, gelişimi çok yavaş olan hastalıklardır. Kan akyuvarlarının çoğalmasına bağlıdırlar, bu çoğalma ya lenfositer (lenfositer süreğen kan kanseri) ya da nötrofil veya bazofil hücre çoğalmasıdır. Süreğen lenfositer kan kanseri kan düzeyinde bazen çok yüksek (1 mm3 kanda 800 000) akyuvar artışıyla kendini gösterir. Kadınlardan çok erkeklerde, genellikle de yaşlılarda görülür ve patolojik öğelerle istila edilmiş morumsu leke ve kabartılar olan lö- semit gibi cilt belirtileri, dalak ve karaciğer büyümesiyle ortaya çıkan, uzun süre iyi dayanılabilen ve tedaviye iyi yanıt veren bir hastalıktır.
Süreğen miyeloyit kan kanseri özellikle erişkin erkeklerde görülür. Nötrofil granülositlerin miyelosit evrelerinde çoğalmasıyla belirgindir; dalak büyümesi bazen kemik ağrılarıyla kendini gösterir. Toplardamar trombozuyla (tıkanma) karmaşabilir. Kanın incelenmesinde akyuvar artışı (hiperlökositoz) görülür (1 mm3 kanda 300 000). Radyoterapi ve kemoterapiye karşı duyarlı bir hastalıktır. Daha seyrek olarak anormal çoğalmalar kanın öbür tip hücrelerini de yakalayabilir, o zaman hastalığın değişik bir biçimi ortaya çıkar.
Çeşitli hayvan türlerinde virüs kökenli kan kanserlerinin olduğu kanıtlanmıştır. Belirlenmiş virüslerin aktarımı kalıtımsaldır, ama hastalığı başlatabilmeleri için özel koşulların bir araya gelmesi gerekir.
Son Yorumlar