Eugene Labiche Kimdir?

Fransız oyun yazan (Paris, 1815 – Pa­ris, 1888).

Zengin bir burjuva ailesinin çocuğu olan Eugene Labiche hukuk öğrenimi gördü ama avukatlık kendisine pek çe­kici gelmedi. Paris’te tiyatro kulisle­rine, büyük kahvelere girip çıktı, çe­şitli gazetelerde yüksek sosyete yaşa­mını konu alan yazılar yayımladı; bu arada La Cleî des champs (Özgürlük, 1839) adlı bir roman yazdı. 1838 ve 1839’da, Martin ve Marc Michel ile birlikte üç romantik dram kaleme al­dı. 1839’da ilk vodvili olan L’Article 960’ ı (960. Madde) yazdı. 1842’de ev­lendi ve değişik kişilerle vodviller yaz­mayı sürdürdü. Otuz üç yaşında, on iki kadar oyun yazmış ve oyunlarında da burjuvaziyi alaycı bir biçimde iş­lemiş bir yazar olarak kendini kabul ettirdi.

Vodvil Kralı

Labiche’in ünü, Napoleon III dönemin­de, 1851’de büyük başarıya ulaşma­sını sağlayan Hasır Şapka (Un cha­peau de paille d’İtalie) ve on bir vodvillik bir diziyle (1852) kesin bir biçim­de yerleşti. Mösyö Perişon ’un Seyahati’ni yayımladığı 1860’ta, “vodvil kra­lı” ilan edildi. Yapıtları 1864’te kırk dokuz yaşındayken Comedie Française’in repertuvarma alındı. 1877’de tiyatrodan uzaklaşarak, bü­tün oyunlarını bir araya getiren bas­kıyı hazırladı ve 1880’de de Fransız Akademisi’ne üye seçildi.

Son derece verimli bir yazar olan La­biche (167 tiyatro oyunu yazmıştır) oyunlarını “fars” olarak adlandırır. Bunların birçoğunun anlamsız, basit güldürüler olduğu ileri sürülmüştür, ama günümüzde gerçek bir tiyatro ya­zan olarak kabul edilmektedir. Labi­che’in güldürü mekanizmasını incele­miş bulunan Bergson’a göre, bu yazanı özgünlüğü, üç çeşit oyunu seyirci­yi gülmeye “zorlayan” bir ritimde iç içe vermesidir: Söz yanılmacasından doğan oyunlar; kişilerin birer oyuncak durumuna düştükleri raslantı oyunları; karakter oyunları. Labiche özellikle ortaya koyduğu yer­gi yeteneğiyle modern bir yazar sayı­lır. Kendisinin de bağlı olduğu (bunu hiçbir zaman yadsımamıştır) burjuva­ziyi çok iyi gözlemiştir. En iyi, en gü­zel oyunlarında, birkaç sözle, birkaç jestle belirlediği kişiler, ender raslanan bir psikolojik doğruluk içinde ortaya çıkarlar. Tıpkı Balzac’m uçsuz bucaksız evreninde olduğu gibi bu kü­çük ve gülünç dünya içinde de para son derece önemli bir rol oynar.

Hadi Paylaş!