Köpek Irk Çeşitleri ve Hastalıkları

Köpekgiller (Canidae) ailesinden etçil memeli hayvan.

Yalnızca tek bir türden fCanis familiaris) olan evcü köpeğin çok sayıdaki ırklarının asıl atasının kim olduğunu söylemek güçtür. Bazıları kurttan,ba­zıları da çakaldan türemiş gibidir. Kö­pek, Tarihöncesi’nden beri evcilleşti­rilmiş, insanların yaşamında önemli yeri olan bir hayvandır. Son zaman­larda yapümış tarihlendirmelere gö­re, Yunanistan’da ve İran’da köpeğin evcilleştirilmesi yaklaşık olarak İ.Ö. 7000 yılına kadar uzanır. Evcilleştir­me işleminin kurt ya da çakal gibi ya­bani köpekgillerin yavaş yavaş Ta­rih öncesi

avcılarına yaklaştıkları, av hayvanını avlanacak yere sürme­ye yardımcı oldukları ve insanlarında avlarının artıklarını bırakarak bu hayvanları ödüllendirmiş oldukları sanılmaktadır. Tarihöncesi’nde başlıca iki tip evcil köpek vardı: Küçük Maglemosiyen ya da turba yatakları köpe­ği ve büyük Maglemosiyen. Çakala çok benzeyen küçük Maglemosiyen’in göğsü geniş, burnu kısa, bacakları in­ce uzundu. Daha iri olan büyük Mag­lemosiyen’se kuşkusuz kurdun dölün­den geliyordu; sivri bir burnu ve güç­lü çeneleri olan bu köpeğin kalıntıla­rı, Alpler’deki göllerde kazıklar üstüne yapılmış konutlarda bulunmuşlar­dır. Tazı daha sonra ortaya çıkmıştır

Olağanüstü Çeşitlik

Yaşayan başka hiçbir tür, köpekle, ırklarının çeşitliliği bakımından reka­bet edemez. Senbernar gibi en büyük­lerinin 100 kg’dan daha ağır olması­na karşılık, en küçükleri olan chihuahua’nınağırlığı 2 kg’ı geçmez. Kö­peklerin tümünde görülebüen genel Soldan sağa ve yukarıdan özellikler şunlardır: Köpek büyük bir

Kısa bacaktı base; uzun ve çoğunlukla uzun yüzlü olan bir etçil sık tayta Afgan çoban dir; 42 dişi ve her ayağında beş parmak vardır; koku alma duyusu çok sırtı siyah tayla çakal. gelişmiştir; 125 – 200 milyon koku al­ma hücresi vardır,ter bezleri olmadı­ğı için terlemez; dişinin 8 ya da 10 me­mesi vardır; gebelik süresi 60-90 gün­dür.

Köpeklerin sınıflandırmasını yapmak oldukça güçtür. Buffon, köpekleri ku­lak durumuna göre sınıflandırmıştı (dik kulaklı, yarı dik kulaklı, sarkık ku­laklı, vb. köpekler). Bazı uzmanlar da kafa biçimine göre sınıflandırma yaptüar. Ama en yaygın ve basit sınıflan­dırma, köpekleri yaptıkları işe (bekçi köpekleri, av köpekleri, süs köpekleri, vb.) göre ayıran sınıflandırmadır. Hizmet ve bekçi köpekleri çoğunlukla büyük boydadır. Bunlar arasında ol­dukça uzun tüylü çoban köpeği; kı­sa tüylü beauce çoban köpeği; kuyruk­suz Flandre çoban köpeği; açık kulam- sı renkli ve dik kulaklı Fransız ya da Alman çoban köpeği ya da kurtköpeği; kulamsı ya da siyah renkli Belçika çoban köpeği; ince uzun ve uzun yüz­lü İskoçya çoban köpeği ya da CoÜey; güçlü ve iri başlı Bordeaux buldoğu; çok büyük ve kısa tüylü Danimarka asıllı danua; büyük ve siyah ternöv; büyük, iri başlı ve gözlerinin çevresi lekeli senbernar; senbernara oldukça benzeyen Pirene çoban köpeği; kısa başlı, silindir bedenli buldok ve koşum köpekleri (kalın tüylü, kalın kuyruklu Eskimo köpeği, vb.) saylablir.

Av köpeklerinden teryeler, yer altın­da yuva yapan hayvanları yakalama­da usta köpeklerdir. Bunlar, üyeleri dik, tüyleri beyaz benekli foksterye, kızü renkli İrlanda teryesi, kısa ve eğ­ri bacaklı gri ve siyah İskoçya terye­si, vb’ni kapsar.

İz süren köpekler,avı koşarak izlerler. Bunlardan bazıları sert ve beyaz tüy­lü vande grifonu; büyük gri-mavi renk­li Gaskonya mavi grifonu; uzun başlı ve dik üyeli beagle ve çeşitli tazılar; ince yapılı, ince bacaklı ve böğürleri kaslı koşu köpekleridir (greyhound [İngiliz tazısı]; barzoy [ Rus tazısı]; slugi [Arap tazısı]; İtalyan tazısı; vb.). Süs köpekleri çok sayıda ırkı kapsar. Bunlardan cüce grifonlar, yünsü tüy­lü kanişler, uzun ve ipek gibi tüylü bişonlar, kalın kürklü ve mavi düli şov şovlar, kısa yüzlü ve kıvrık kuyruklu pekinuvalar, siyah benekli beyaz tüy­lü Dalmaçya köpekleri sayüabilir.

Köpek Hastalıkları

Köpek, çeşitli hastalıklara yakalanabilir. Sindirim sistemi hastalıkları (an­terit; asalak kurtlar), solunum sistemi hastalıkları (özellikle köpek hastalığı; solunum mukozasının nezleye bağlı hastalığı), deri hastalıkları (egzama; uyuz), idrar üreme sistemi hastalıkla­rı söz konusu olabilir. Köpeklerde özellikle üç genel hastalık önemlidir; bunlar kuduz, verem ve yavrularda görülen Carre hastalığıdır

Yabani Köpekler

Soldan sağa ve yukarıdan özellikler şunlardır:

Kısa bacaktı base; uzun ve çoğunlukla uzun yüzlü olan bir etçil sık tayta Afgan çoban dır; 42 dişi ve her ayağında beş parmağı vardır; koku alma duyusu çok sırtı siyah tayla çakal. gelişmiştir; 125 – 200 milyon koku al­ma hücresi vardır,ter bezleri olmadı­ğı için terlemez; dişinin 8 ya da 10 me­mesi vardır; gebelik süresi 60-90 gün­dür.

Köpeklerin sınıflandırmasını yapmak oldukça güçtür. Buffon, köpekleri ku­lak durumuna göre sınıflandırmıştı (dik kulaklı, yarı dik kulaklı, sarkık ku­laklı, vb. köpekler). Bazı uzmanlar da kafa biçimine göre sınıflandırma yaptüar. Ama en yaygın ve basit sınıflan­dırma, köpekleri yaptıkları işe (bekçi köpekleri, av köpekleri, süs köpekle­ri, vb.) göre ayıran sınıflandırmadır. Hizmet ve bekçi köpekleri çoğunlukla büyük boydadır. Bunlar arasında ol­dukça uzun tüylü çoban köpeği; kı­sa tüylü beauce çoban köpeği; kuyruk­suz Flandre çoban köpeği; açık kulamsı renkli ve dik kulaklı Fransız ya da Alman çoban köpeği ya da kurtköpeği; kulamsı ya da siyah renkli Belçika çoban köpeği; ince uzun ve uzun yüz­lü İskoçya çoban köpeği ya da CoÜey; güçlü ve iri başlı Bordeaux buldoğu; çok büyük ve kısa tüylü Danimarka asıllı danua; büyük ve siyah ternöv; büyük, iri başlı ve gözlerinin çevresi lekeli senbernar; senbernara oldukça benzeyen Pirene çoban köpeği; kısa başlı, silindir bedenli buldok ve koşum burunlarının uzun olması, parmak­larının ucuna basarak (digitigrad) yü­rümeleri, köpekdişlerinin uzun ve kuy­ruklarının sarkık olmasıyla nitelenen köpekgiller, bütün kıtalara yayılmış­lardır. Porsuk görünümünde olan Nyctereutes procyonoides Uzakdoğu’ da yaşar; Avrupa’ya da getirilmiştir. Güney Afrika otokyonunun (Otocyon megalotis) uzun kulakları vardır. Avusturalya, kökeni gizemli kalan bir çeşit yabani köpeğin yaşam alam sa­ydır. Bu, Avusturalya yerlilerinin yav­ruyken insana alıştırdıkları sarımsı tüylü bir hayvan olan dingodur (Canis dingo). Dingolar büyüdükten sonra ye­niden özgürlüklerini kazanırlar. Ça­kal, kurt, tilki de öbür yabani köpekgillerdendir.