Aşağıda biraz daha detaylandırdığımız konuyu maddelemek gerekirse;
– Boğazlarda geçişlerden, ekonomik ve politik yararlar sağlanmakdır.
– Transit kayolu aracaılığı ile Ortadoğu, Balkanlar ve Avrupa üzerindeki köprü vazifesi görür, ekonomik yarlar sağlar.
– Askeri hava trafiğinden politik yararlar sağlar.
– Petrol taşıma boruları ile ekonomik ve siyasi yararlar sağlamaktadır.
Boğazların Stratejik Konumu
Karadeniz’i Akdeniz’e ve Avrupa kıtasını Asya kıtasına bağlayan Boğazların ulaşım yolu olarak iktisadi, askeri ve siyasi bakımdan büyük önemi vardır. Bu yönde çok avantajları vardır.
Boğazlar; klasik ve dar çerçevede sadece Karadeniz’i Akdeniz’e , Asya’yı Avrupa’ya bağlayan su geçitleri değildir. Boğazlar, aynı zamanda Süveyş Kanalı ve Cebelitarık ile, Hint ve Atlas Okyanusu’nu büyük kıtalara bağlayan önemli su yolu körüleridir. Boğazlar Jeopolitik konumuyla da dünya politikasında etkisini günümüzde de korumaktadır.
Dünyanın en önemli ulaşım yolları Osmanlı topraklarında geçmekteydi, 16. yüzyılda Osmanlı İmparatorluğu dünya üzerinde “Denge Kuran” rolü oynamış bu nedenle dünyanın en güçlü ve büyük devleti olmuştur. Coğrafi keşiflerden sonra ticaret yollarının değişmesinden dolayı batının doğu ile olan geleneksel ticareti 16. yüzyıldan sonra kara yolları üzerinden deniz yollarına kaymaya başlamıştır. Bu değişme 16. yüzyılda Osmanlı Devleti’nin elinde tuttuğu transit ticareti olumsuz yönde etkilemiştir.
Günümüzde Türkiye, dünyanın en önemli petrol rezervlerine sahip olan Orta Doğu ve Hazar Havzası ile önemli deniz ulaştırma yollarının kavşağında bulunan Akdeniz Havzası içindedir. Karadeniz Havzası ve Boğazlar, SSCB ve Yugoslavya’nın dağılması ile değişen Balkanlar, zengin doğal kaynaklara sahip Kafkasya ve Orta Asya coğrafyasının merkezinde bulunmaktadır. Aynı zamanda; Kafkasya ve Orta Asya petrolünün ve doğal gazının batıya ulaştırılması için belirlenen güzergâhlardan en önemlisi üzerinde bulunmaktadır.
20. yüzyılın sonlarında dünyadaki köklü ve hızlı değişiklikler Türkiye’yi NATO’nun bir kanat ülkesi konumundan çıkarmış Avrasya kuşağında merkezî bir duruma getirmiştir.
Türkiye, gelecek yüzyılda Hazar ve Orta Asya doğal kaynaklarının batıya ulaşmasında doğal bir köprü rolü üstlenecektir. Dünya doğal enerji kaynaklarının % 70’i Türkiye’nin etrafında kümelenmiştir. Hazar petrollerinin batıya taşınmasını sağlayan Bakü – Ceyhan projesi, petrol nakil güzergâhı bakımından en istikrarlı ve güvenli ortamı sunmaktadır. Petrol ulaşım yolları açısından Türkiye anahtar ülke konumundadır.
Son Yorumlar