TÜRKLERİN İSLAMİYET’İ KABULÜ
MÜSLÜMANLARLA TÜRKLER ARASINDAKİ İLK İLİŞKİLER
Hz. Ömer zamanında (642) Nihavent Savaşı ile İran alınmış ve Müslüman Araplar ilk defa Türklere sınır komşusu olmuşlardır. Hz. Osman zamanında Türkler ile ilk savaşlar yapılmıştır. Emeviler zamanında Maveraünnehir’in fethi ile şiddetli savaşlar olmuş; Emevilerin milliyetçilik politikasından dolayı İslamiyet Türkler arasında fazla kabul görmemiştir. Abbasiler zamanında Türkistan’da Çin tehlikesi belirince Türkler ve Müslümanlar birlikte savaşıp Çinlileri yenmişlerdir. Abbasilerin hoşgörü politikası Türklerle Müslüman Araplar arasındaki savaşları sona erdirmiştir.
TALAS SAVAŞI (751)
Çin’in Türkistan’a saldırması üzerine Türkler ve Müslümanlar birleşerek Çin’i Talas lrmağında yenmişlerdir.
Sonuçları:
- Türklerle Müslümanların savaşları sona erdi.
- Orta Asya Çin tehlikesinden kurtuldu.
- Çin’in batıya genişleme siyaseti sona erdi.
- İslamiyet Türkler arasında yayıldı.
UYARI: İslamiyet’i ilk kabul eden Türk topluluğu Karluklardır.
- Talas Savaşı Türk – İslam tarihinin başlangıcı olmuştur.
- Türkler Abbasilerin ordu ve yönetim kadrolarında görev aldılar.
- Kâğıt Çin dışında da basıldı ve kullanıldı.
UYARI: Türkler;
- Din değiştirmenin bazı toplumsal değişimleri de beraberinde getirmesi
- İslamiyet’in, güç kullanılarak kabul ettirilmek istenmesi
- Emevilerin, Arap milliyetçiliği politikası gütmesi
- İslamlaşmayla beraber bağımsızlığın kaybedilebileceği kaygısı,
gibi nedenlerle, uzun süre direndikten sonra, ancak X. yüzyılda topluca İsiamiyet’e girmişlerdir.
Türklerin İslamiyet’i Kabul Etme Sebepleri:
- İslamiyet’teki tek tanrı inanışının Türklerde de olması
- İslam ahlakının Türk gelenekleriyle uyuşması
- Cennet – Cehennem inancının Türklerde de olması
- Cihan hâkimiyeti anlayışının cihat anlayışına benzemesi
- Abbasilerin hoşgörü politikası
Türklerin İslamiyet’e Hizmetleri:
- İslamiyet’i Pakistan, Hindistan, Kafkaslar ve Balkanlara yaydılar.
- İslam dünyasının koruyuculuğunu yaptılar.
- Halifeliği koruyup devamını sağladılar.
- İslam kültür ve medeniyetinin gelişmesini sağIadılar.
MISIR’DA KURULAN TÜRK DEVLETLERİ
TOLUNOĞULLARI (868—905)
Abbasi kadrolarında görev alan Türk komutanların, Abbasilerin zayıflamasıyla bu devletin topraklarında kurdukları devlettir. Kurucusu Ahmet bin Tolun’dur. Suriye’de çıkan Karmatiler İsyanı sonucu zayıflayan bu devlete Abbasiler son vermiştir.
Özellikleri:
- Türkler tarafından Mısır’da kurulan ilk Türkİslam devletidir.
- Mısır’a sosyal ve dini tesis yapmışlardır.
- Kahire yakınında EI-Katayi Şehrini kurarak başkent yapmışlardır.
İHŞİDİLER (AKŞİTLER) (935—969)
Tolunoğulları’ndan sonra Mısır 30 yıl AbbasiIerde kaldı. Buraya vali tayin edilen Ferganalı Muhammet bin Toğuç tarafından kurulmuştur. Halife EI-Ihşit tarafından devletin kurucusuna “Meliklerin Meliki” unvanı verildiğinden devletin adı Ihşidiler olmuştur. Fatımiler Kahire’yi işgal ederek bu devlete son vermiş ve böylece Mısır Abbasilerin elinden tamamen çıkmıştır.
Özellikleri:
- Mısır’da kurulan ikinci Türk – Islam devletidir.
- Yönetici ve ordunun Türklerden; halkın Araplardan oluşması, devletin kısa sürede yıkılmasına neden olmuştur.
Son Yorumlar