EVRİMİ DESTEKLEYEN KANITLAR
A) Canlı Fosilleri :
Eski devirlerde yaşayan canlıların fosilleri, o canlıların çeşitli özellikleri hakkında fikir verir. Mesela çenenin yapısı nasıl beslendiği hakkında ipuçları taşır. Fosillerle bugünkü canlılar arasındaki akrabalık ilişkilerini ortaya çıkarmak, gelişimin hangi yönde olduğunu göstermesi bakımından önemlidir.
Fosiller jeolojik katmanlarda bulunur. Kural olarak en alttaki katmanlarda bulunan fosiller üsttekilerden daha yaşlıdır.
B) Sınıflandırmadan Elde Edilen Kanıtlar :
Sınıflandırma, canlılar arasındaki akrabalık derecelerine göre yapılmakta ve her zaman homolog organlar esas alınmaktadır. Canlılar belirli bir hiyerarşik sıraya göre dizilip tür, cins, familya, takım, sınıf ve şube meydana getirir. Eğer bitki ve hayvanlar kendi aralarında akraba olmasaydı, bu hiyerarşik sıra meydana gelmeyecekti.
C) Morfolojiden Elde Edilen Kanıtlar :
Canlıların homolog organlarının karşılaştırılmasıyla elde edilen kanıtlardır. Mesela balıktan insana kadar bütün omurgalılar sırtta bir omur dizisi, karında bir sindirim kanalı taşır. Sürüngenlerdeki ve balıklardaki pullar ve kuşlardaki tüyler aynı kökenden gelmelerine (homolog olmalarına) rağmen, büyük farklılıklar gösterir. Beş parmaklı üyeler, körelmiş ya da iz halinde kalmış organlar ve yapılar (körbağırsak, kulak kası, yirmi yaş dişi, kuyruk, vücut kılları, ayak kalıntısı, parmak körelmesi) önemli morfolojik kanıtlardır.
D) Embriyolojiden Elde Edilen Kanıtlar :
Canlıların embriyolojik gelişimlerinde benzerlikler vardır. Mesela balık, semender, tavuk, domuz, sığır, tavşan ve insan gibi canlıların embriyolarının erken devreleri birbirine çok benzer. Gelişme arttıkça her grubun kendisine ait özellikleri belirginleşmeye başlar.
E) Organların Gelişimindeki Benzerlik :
Sünger ve sölenterler dışındaki bütün hayvanlarda organları üç embriyonik tabaka (ektoderm endoderm – mezoderm) yapar. İnsan embriyosu, organ yapısı itibarıyla önce balık embriyosuna benzer. Kısa bir süre sonra sürüngen embriyosuna benzemeye başlar. En sonunda memelilere ait özellikleri gösterir.
F) Ortak Genler :
Gelişmenin bütün evreleri genlerle kontrol edilir. Embriyo, sistematikteki en büyük kategoriden başlamak suretiyle türe kadar giden ve birbirini izleyen bir gelişim kademesine sahiptir. Mesela embriyo sırasıyla şube, sınıf, takım, aile, cins ve en son tür özelliğini gösterir.
G) Fizyolojiden Elde Edilen Kanıtlar :
Bitkilerde, omurgasız ve omurgalı hayvanlarda çeşitli hormonlar bulunur. Bu hormonların türe özgü olmamaları ve büyük gruplar içerisinde aynı fonksiyonu yapmaları, bu canlıların aynı gruptan gelmiş olabileceğine delil olarak gösterilmektedir.
H) Kan Akrabalığı :
Her hayvan türünün kan serumu kendine özgü bir protein bileşimine sahiptir. Kan serumu proteinlerinin benzerlik derecesi antijen – antikor tepkimeleriyle ölçülerek hayvanların akrabalık derecesi saptanabilir. Mesela tavşana az miktarda insan serumu enjekte edilirse, tavşanda antikor oluşur. Tavşandan alınan kanın pıhtılaştırılmasıyla elde edilen serum bu antikorları taşır. Elde edilen bu serum insan serumuyla karıştırıldığında, insan kanı için antikor olan bileşikler, insan serumunun antijenleriyle tepkimeye girerek bir pıhtı meydana getirir. İşte insanın antijenlerine karşı antikor içeren bu tavşan serumu çeşitli hayvanların serumlarıyla karıştırıldığında, meydana gelen pıhtıya göre proteinlerin benzerlik dereceleri saptanmış olur. Burada insana daha yakın olan hayvanların serumları daha fazla pıhtı oluşturur.
Boşaltım organlarından atılan son ürünler metabolizmayla dolayısıyla enzimlerle ve genlerle ilişkilidir. Tavuk embriyosunda gelişmenin başlangıcında amonyak, daha sonraki evrelerde üre ve en 4 sonunda ürik asit salgılanır. Bu durum omurgalılar evriminde, enzimlerin kademe kademe kaybolmasıyla, boşaltım maddesinin ürik asite kadar basitIeştirildiğini gösterir.
I) Sitolojiden Elde Edilen Kanıtlar:
Hücre organellerinden sadece ribozom taşıyan bakteri gibi prokaryotların ilkel canlılar olduğu kabul edilmektedir. Gelişmiş hücrelerde golgi, mitokondri, endoplazmik retikulum… gibi yapıların ortak olarak bulunması ve aynı fonksiyonu yapması, canlıların ortak bir kökenden geldiklerine kanıt olarak gösterilmektedir.
İ) Canlıların Evcilleştirilmesinden Elde Edilen Kanıtlar :
Birçok hayvan ırkı ve kültür bitkisi yabani formlarının evcilleştirilmesi ve iyi özellikler taşıyanIarının yapay seleksiyona tabii tutulmasıyla elde edilmiştir.
Son Yorumlar