Adezyon(Yapışma):Farklı cins molleküllerin birbirine yapışmasına adezyon denir.
Yağmur yağdıktan sonra yağmur damlacıklarının cama yapışması,Banyodan sonra vücudumuzda su damlacıklarının kalması, duvara sürülen boyanın yapışması, çay tabağının ve çay bardağının arasında kalan su damlacığından dolayı bir süre yapışması adezyona örnektir.Bilinen tüm yapıştırıcı maddelerde adezyon kuvveti yüksek olan sıvılar seçilmiştir.
Kohezyon(Birbirini Tutma): Aynı cins moleküllerin arasındaki çekim kuvvetine kohezyon denir.Kohezyon kuvvetinin oluşmasının nedeni de elektriksel ve gravitasyonel kuvvetlerdir.Gazlarda ihmal edilebilecek kadar küçük olan kohezyon kuvveti, sıvı ve katı maddeler arasındaki negatif ve pozitif yüklerin birbirini çekmesiyle oluşur.Su damlasının birarada durması, civa damlacığının birarada durması kohezyona örnek oluşturur.
Bitkilerde suyun odun borularıyla yer çekimine zıt yönde taşınması suyun hidrojenleri arasındaki kohezyon kuvveti ve suyun odun borularıyla arasındaki adezyon kuvveti ile mümkündür.
Adezyon ve Kohezyon kuvvetleri moleküller arası çekim kuvvetidir.Bu kuvvetlerin sebebi elektriksel kuvvetler ve kütle çekimi kuvvetidir.
İki kuvveti karşılaştırırsak su damlacığının dağılmadan durması kohezyon kuvvetine örnek, su damlacığının cam gibi farklı moleküllere yapışması adezyon kuvvetine örnektir.
Bir kumaşın su ile ıslanması için adezyon kuvvetinin kohezyon kuvvetinden büyük olması gerekir.Adezyon kuvveti büyük olursa su mollekülleri kumaşa yapışır ve ıslatır.
Yandaki şekilde su dolu bardakta üç farklı şeklin oluştuğu görülmektedir.Bunun nedeni adezyon ve kohezyon kuvvetleri arasındaki ilişkidir.
1.şekilde adezyon kuvveti=kohezyon kuvveti
2. şekilde adezyon kuvveti >kohezyon kuuveti
3. şekilde adezyon kuvveti< kohezyon kuvveti
KOHEZYON KUVVETİ NELERE BAĞLIDIR?
Bu kuvvet maddenin cinsine bağlıdır.Suyun molekülleri arasındaki kohezyon kuvveti civanın molekülleri arsındaki kohezyon kuvvetinden daha azdır.Bir yağmur damlası tam küre şeklinde damlar ama yere yarım küre şeklinde düşer.Ama bir avuç civa yere düştüğünde bile tam küre şeklinde birbirine tutunur.
Sıvının sıcaklığına bağlıdır.Sıvının sıcaklığı arttıkça mollekülleri arasındaki kohezyon kuvveti azalır.Su daha küçük hacimli parçalara bölünerek kumaşın dokusuna daha iyi girer kirleri çıkarır. Bu nedenle çamaşır makinalarımızda kirlilerimizi daha yüksek sıcaklıkta yıkarız.
Sıvının içine kattığımız maddelere de bağlıdır.Çamaşır makinalarına deterjan katarak da suyun kohezyon kuvvetini azalmasını ve kirlere daha iyi etki etmesini sağlayabiliriz.
Son Yorumlar