a. Yeryüzü şekillerinin etkisi, dağların uzanışı ve yükselti
Farklı iklim tiplerinin görülmesinin bir nedeni de yükseltidir. Yurdumuzda yükseltinin etkisini İç Anadolu Bölgesi ile Doğu Anadolu Bölgesi arasındaki iklim farklılıklarında görürüz. Doğu Anadolu Bölgesi Yüksekliğin etkisi ile daha soğuk olur ve bahar yaz yağmurları görülür. Gür otlar büyür hayvancılığa elverişli olur. İç Anadolu Bölgesi daha kurak ve bitki örtüsü bozkırdır. Dağların uzanışı deniz ikliminin içerilere girmesinde etkilidir. Karadeniz bölgesinde dağlar kıyıya paralel uzanmakta bu sebeple Karadenizin etkisi kıyı şeridiyle sınırlı kalmaktadır. Kardeniz’den gelen nemli ve ılık hava, Karadeniz boyunca uzanan dağlara yükselirken yağmur olarak düşmektedir. Ege Bölgesinde dağlar denize dik olarak uzanmakta bu sebeple deniz etkisi içlere kadar uzanmaktadır. Ege bölgesinde Akdeniz iklimini menderesler boyunca görmek mümkündür.
b. Denizlerin etkisi, denizden uzaklık
Denizlerin nemli ve ılıman bir etkisi vardır. Türkiye’nin kıyı şeridi iç bölgelere göre daha ılıman ve daha yağışlıdır. Denizden içlere doğru uzaklaştıkça denizin ılımanlık etkisi yok olmakta, karasal iklim özellikleri görülmektedir.
c. Coğrafi Konumu
İklim özelliklerinde konumun doğrudan etkisi vardır. Yukarıda saydığımız etkiler özel konumu belirler. Matematik konumu da iklimleri etkilemekte, en barizi kutup iklimi ile ekvatoral iklimin farklılıklarıdır. Türkiye 36-42 Kuzey paralelleri ile 26-45 Doğu meridyenleri arasında bulunmaktadır. Bu orta kuşak olmaktadır. Bu etki şöyle olmakta, daha kuzeyde olan Sinop Antalya’ya göre daha soğuktur. Kuzey yarımkürede güneyden kuzeye gidildikçe hava sıcaklığı düşmektedir.
Son Yorumlar