Tasavvufta Hırka Nedir? Hırka tarikat mensuplarının giydikleri elbise. Genellikle yamalı olur. Her tarikatta değişiktir. Renkleri, uzunluk ve kısalıkları, kumaşı, biçimi o tarikatın geleneklerine göre farklılık gösterir.
Hırka, sembol olarak da dervişliği, sembolize ettiği, kendini Allah’a vermenin işareti sayıldığı için bu kıyafetin gereği gibi davranılmasına toplumun bütün dönemlerinde dikkat edilmiş, tac ve hırka giyip de bunun icaplarına uymayanlar şiddetle eleştirilmişti. Yunus Emre bir şiirinde şöyle der:
Olaydı dervişlik ile hırka
Biz dahi alırdık otuza, kırka.
Şeyhülislam Yahya da bir gazelinde bu konudaki görüşünü şöyle açıklar:
Hırka ve tac ile zahid kerem et sıkleti ko
Ademe cübbe ve destar keramet mi verir?
Dr. Süleyman Uludağ, “Tasavvuf Terimleri Sözlüğü” kitabında hırkanın tasavvuftaki yerini şöyle anlatıyor:
“Yamalı elbise, çeşitli kumaş parçaları birbirine dikilerek yapılan elbiseler, dervişlerin toplu zikir yaptıkları esnada giydikleri yelek, tlbası hırka: Hırka giyme: Bir mürid adayı belli bir deneme ve hazırlık döneminden sonra tarikata ehil ve şeyhe layık görülürse ona tekkede yapılan bir törenle hırka giydirilir. Hırka giyen tâlib artık bundan böyle şeyhin müridi, tarikat mensubu ve diğer müridlerin kardeşidir. Tarikatın kural ve ilkelerine uymak, kendisine verilen görevleri seve seve yerine getirmek zorundadır. Hırka giymek mürid adayını şeyhin kabul ettiğinin, şeyhin onu kabul etmesi Hakk’ın da kendisini kabul ettiğinin simgesidir. Hırka giyen tâlib artık belli bir derneğin üyesidir.
Tasavvufta Hırka Çeşitleri Nelerdir?
a) Hırkai Tevbe: Günahlarına tevbe eden ve nefs- lerini ıslaha azmeden tâliblere giydirilir. Bunlar henüz tarikate girmiş sayılmazlar.
b) Hırka-i İrâdet: Müridlik hırkası. Bu hırkayı giyen tâlib mürid olmuş ve sülüke başlamış sayılır,
c) Hırka-i Teberriik: Fahri hırka onur hırkası. Belli bir şeyhten hırka giyen ve onun tarikatine giren tâlib daha sonra diğer bir şeyhten de hırka giyerse ama onun tarikatına girmezse giydiği hırka teberrük hırkası adını alır. Tarikate girmemiş ve şeyhe intisab etmemiş bir kimse dervişlere benzemek ister ve onlar gibi yaşamaya heveslenirse onlara da teberrük hırkası giydirilebilir. Bu şekilde hırka giyen, daha sonra irade (müridlik) hırkası da giyebilir. Buna “muhib hırkası” ve “muhib kisvesi” de denir,
d) Hırka-i veliyet müridlere verilir. Remy-i hırka: Hırka atma. Sema esnasında müridin üzerindeki hırkayı atması. Buna “Tarhı hırka” da denir. Bazen bu hırka parçalanır ve dervişlere dağıtılır. Hırkanın rengi siyah, mavi ve beyaz olabilir. Tarikata yeni girenler siyah, belli bir dereceye ulaşanlar mavi, sülûkünü tamamlayanlar beyaz hırka giyer.”
Son Yorumlar